Linguas minoritarias

BILINGÜISMO E LINGUA COMÚN
Juan Carlos Moreno Cabrera
[pic]

García de Lucas, Esther
Lingua Galega
Grupo B1

BILINGÜISMO E LINGUA COMÚN
Moreno Cabrera, Juan Carlos

O texto pertence a exposición que o catedrático madrileño Moreno Cabrera fixo nas V Xornadas sobre Lingua e Usos, que tiveron lugar no Paraninfo da Universidade de A Coruña en Novembro 2008. As xornadas dedicáronse aotema: “Lingua e Docencia Universitaria”.
Moreno Cabrera é un lingüista comprometido que desafía ao nacionalismo radical español. Entre os seus moitos traballos sobre a diversidade lingüística cabe destacar a súa participación no comité científico de “Informes sobre las lenguas del mundo” da UNESCO así como no proxecto EUROTYP. Polo referido ao texto que nos ocupa destacaremos a súa claraposición política apoiando a defensa dos dereitos das linguas minoritarias.

Que é o bilingüismo e que é a lingua común

O catedrático arranca a súa exposición mostrándonos o significado destes dous termos tan comúns para referir a situación de convivencia de dúas linguas nun mesmo lugar. O normal nestas situacións é a existencia dun bilingüismo asimétrico, isto é; aínda que amaioría da poboación coñece as dúas linguas, o uso dunha delas ten un claro predominio sobre a outra.
Por outra banda, o concepto de lingua común é usado, segundo o autor, polas ideoloxías lingüísticas marcadamente nacionalistas para xustificar o grande ámbito de uso dunha lingua imposta mediante argumentacións febles e erróneas. Desde aquí Moreno Cabrera enfoca a súa critica sobre o concepto delingua común, explicando a repercusión desa lingua maioritaria sobre a minoritaria.

Prestixiemos o bilingüismo pasivo

Baixo o epígrafe “O bilingüismo activo e pasivo” (páx. 164) o relator expón o significado destes dous conceptos. Nun primeiro lugar sinala o fenómeno natural de que até a adolescencia o cerebro é un mellor receptor para o aprendizaxe dunha segunda lingua. Esacapacidade decae sobre maneira na etapa adulta facendo moito máis complexo o feito de falar e producir unha lingua correctamente. Argumenta este feito nas evidencias obtidas por certos autores aos que cita: Obler e Gjerlow (2004), Lenneber, Jenkins (2000) e Crystal (1994).

En relación a estes textos a autor define o bilingüismo pasivo como aquel no que o manexo dun segundo idioma limítasemaioritariamente ás habilidades de compresión. Mentres, o bilingüismo activo é aquel no que a comprensión e a produción nas dúas linguas e similar en eficacia.
Concluíndo pois que as persoas adultas poden chegar a entender doadamente unha segunda lingua coa mesma ou moi parecida naturalidade e facilidade con que os nativos a entenden. Ante isto e pois imperdoable a marxinación a la que se vesometido o bilingüismo pasivo, sendo a súa labor tan beneficiosa sociolingüísticamente. A isto fai que engadir a forte presión social que nos leva acia una imposición de dominar a segunda lingua activamente, aínda o esforza que esixe sexa moi superior.

Uso habitual do concepto lingua común; as ambigüidades que esconde
Asegura Cabrera que o concepto de lingua común utilizase moi habitualmentenos medios de comunicación como se tratarase dun termino claro e preciso. Porén, está cheo de presupostos e ambigüedades. Ademais este termo posei una marcada utilización ideolóxico-política para relegar a un segundo plano as linguas que conviven co castelán no Estado español.
Noméase a referencia do autor (López García 2007: 579) sobre as catro acepcións do sintagma lingua común. Nun segundomomento pasa a citación do Manifesto por la lengua común presentado en Madrid no 2008, nelque se constata que a lingua castelá está estendida por todo o territorio do estado español e só ela goza del deber constitucional de ser coñecida por todos os españois. A continuación le un texto de (Herreras 2006:376) onde se afirma taxativamente que o castelá e a única linguae n que todos os cidadáns do...