Poema En Q'Eqchi'

NARAHO’ INCH’OOL AWILB’AL AT WATEMAAL

Hay jwal naraho’ inchool aawilb’al at inwatemaal,
naq nawil numtajenaq li raxiik’
naq nawil li tz’eqtanank
naq nawil numtajenaq li kamk.

Ab’aaannakat-inwoxloq’i
xb’aan naq sa’ aaloq’laj ch’ooch’ xinyola’
jo’kan naq nakat-inloq’oni
ut ink’a’ nasach sa’ inch’ool naq arin xin’ala.

Loq’laj ch’ooch’ xna’aj li kape
tzuul taq’a xna’aj li iximmaani tmuxuq aawe
nim aach’ool jo’ re li ahim.

Naq tinnimaq tatinkol rik’in li wuq
re naq maani tch’ehoq aawe
re aq wanqat chi koq’ko jo’ li q’uuq
ut maani waq cho’q eechal aawe.

Nimaawankilal at xna’aj li saqi hix
xna’j li qamama’ eb’ laj mayab’
jwal ch’ina’usat jo’ eb’ la tuq’ix
aasununkal jo’ li utz’u’uj li wankeb’ sa’ li saab’.

Tatinkol rik’in li xkawilal injunxaqaalil
maanitch’e’oq aawe at inmuheb’aal
tatwil re naq ink’a’ te’xk’e aatz’alamil
usta chi jo’ka’in tinosoq’ sa’ li muqleb’aal
Autor: Filiberto Caal




LI Q’UUQ’

At loq’laj tz’ik li wankat sa’ lik’iche’
nim aawankil chi ruheb’sa’ li qach’ooch’
aatzekem eb’ li ru che’
junat aj wi’ ink’a’ nakatqtaw chi mooch’.

Laa’at xmuhel qawa’ Tekun Uman
nim xwankilal aab’onol
jo’ aach’ina’usal ink’a’natawnan
Junelik wqanqo re naq tatqakol.

Ch’ina’us aawilb’al sa’atq li xaal
qamaatanat k’iche’ xul
xatyo’la sa’ li xk’iche’ qawatemaal
at aj k’ak’alom re li tzuul

Xb’eenilalat sa’ xyanqeb’ lixul
naajun na’ilok jo’ aach’ina’usal
jo’ li nake’rupupik ut wankeb’ sa’ li jul
maatachik li wankeb’ sa’ li tenamit junpak’al.

Nakatinloq’oni at loq’laj q’uq’
li qamama’ qixa’an xate’riltatinkol rik’in xmetz’ew li wuq’
jo’ xe’xb’aanu lin xe’tonil.

Autor: Filiberto Caal

LIN TENAMIT

Lin tenamit nim li xch’ina’usal
ink’a’ natawmank junaq chik jo’ a’an
chan chan jun ch’inaixqa’al
nink’a’uxla naq a’an jun qamaatan.

Wan sa’ inch’ool xkolb’al junelik
xterq’usinkil li xk’ab’a’ chi ru kutan
wi na’ajmank sa’ xk’ab’a’ tinpleetiq’
re aq maajun sut tink’ut li x-xutaan...