Antropologia

ANTROPOLOGIA


Lewis Henry Morgan
La sociedad antigua
1. GALDERAK:
Morganek idazten zuen momentuan, bizitza sozialeko hiru ezaugarri esanguratsuak adierazi, mundua orokorrean eta Morganengizarte zehatza kontuan izanik.
Morgan XIX. Mendearen hasieran eta mende berberako azkenaurreko hamarkadan bizi zan antropologo entnologo eta idazle estatu batuarra zan. Bere idatziak eta tesiakeuropako idazleen influentzia izan zuten, batez ere Karl Marx filosofoaren influentzia. Honek momentu hartan bizitzen ari zen gertakizun oso garrantzitsu batekin lotzen gaitu, industria iraultzarekin.XIX. Mendearen hasieran industria iraultza hasi egin zan. Momentu hortan demografiak hazkunde handia izan zuen. Hazkunde demografiko hau industrien agerpenekin topo egin zuen eta honek ondorio ugariekarri zituen.
Demografiak eta industriak gora egitean, hiriak ere handitu egin ziren. Lantegien alboetan etxe ugari pilatzen hasi zen, horrela langileak lantegi alboetan pilatzeko. Ala ere etxe horrekbaldintza oso txarretan zeuden: oso txikiak, bata bestearen alboan… Egoera honek proletalgoa sortu zuen. Proletalgoarekin batera klase gizartea sortu zan, hau da: ekonomiaren arabera klaseezberdinetan batzea, kapitalismoaren sorrera ondorio izanik.
Bestalde, esan dudan bezala, Morgan Estatu batuarra zan eta momentu hartan, ameriketako gertaerarik garrantzitsuenetariko bat zegoen, Estatubatuetako gerra zibila. Batasunako estatuak eta estatu konfederatuen artea Esklabutzaren ondorioz estatuak jaso zuen gerra dagokio.
Azkenik eta hirugarren ezaugarria aipatzeko, Abraham Lincoln-en hautaketahauteskundeetan izan zen. Honen ondorioz, esklabutza debekatu zan eta estatu batuetako estatua eratzen hasi zen, gerra zibila ondoriotzat zekarrena.

Testua aztertu eta esan, zure ustez, zein izangozen bere garrantzia argitaratu zen sasoian.
Hasteko, Morganek, testu honetan, gizakiaren eboluzioa asaldu nahi izan dau, elikadurak eta janaria izan dauan eragina kontuan harturik. Berak esaten...