Apuntes Teoría do Dereito

APUNTES TEORÍA
DO DEREITO
1º GRAO

TEMA 1: O concepto de Dereito. Positivismo e Iusnaturalismo. O Dereito como
sistema normativo. Validez, eficacia e xustiza do Dereito. ----------------------------------- 2
TEMA 2: O Dereito como forma de organización social. O control social e o Dereito.
Dereito e cambio social. As funcións do Dereito. ------------------------------------------------ 6
TEMA 3:O Dereito e outras ordes normativas. O Dereito e os usos sociais. O Dereito e
a moral. Distincións e conexións. Ética pública e ética privada. O Dereito como
realización da moralidade: moral legalizada. -------------------------------------------------- 10
TEMA 4. Dereito e forza. Dereito e poder político. Aproximación histórica.
Aproximación sistemática. O punto de vista externo. O punto devista interno: o
Dereito como organización do poder. O Estado de Dereito e os seus tipos. ------------ 13
TEMA 5. O coñecemento científico sobre o Dereito: a polémica sobre a súa
posibilidade. A dogmática xurídica. Ciencia do Dereito, Filosofía do Dereito e
Socioloxía do Dereito. -------------------------------------------------------------------------------- 17
TEMA 6. A norma como proposiciónprescritiva. Principais dimensións da norma
xurídica. Clasificación das normas xurídicas. Principios e regras. ------------------------- 18
TEMA 7. O ordenamento xurídico como sistema. A unidade do ordenamento xurídico.
A coherencia do ordenamento xurídico e o problema das antinomías. A plenitude do
ordenamento xurídico e as lagoas.---------------------------------------------------------------- 20
TEMA8. A produción normativa. O Dereito legal e o Dereito xudicial. Outras normas
de produción normativa: especial referencia ás fontes do Dereito da Unión Europea.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 23
TEMA 9. Interpretación e aplicación do Dereito. Dereito e linguaxe. Criterios de
interpretación. A argumentaciónxurídica.------------------------------------------------------ 28
TEMA 10. A relación xurídica. Dereito subxectivo e deber xurídico. Responsabilidade.
Ilícito e delito. A sanción e os seus tipos. -------------------------------------------------------- 33
TEMA 11. Xustiza e Dereito. As relacións entre Dereito e política. Teorías da xustiza:
clásicas e contemporáneas.------------------------------------------------------------------------- 37
TEMA 12. Lexitimidade do poder e xustiza do Dereito. A xustiza formal: a seguridade
xurídica. A xustiza material: liberdade, igualdade e solidariedade. Os dereitos
fundamentais, os valores e os principios como desenvolvemento da idea de xustiza.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 41FERRAJOLI. O DEREITO COMO SISTEMA DE GARANTÍAS. ------------------------------------ 44

1

TEMA 1: O concepto de Dereito. Positivismo e Iusnaturalismo. O
Dereito como sistema normativo. Validez, eficacia e xustiza do
Dereito.
CONCEPTO DE DEREITO
O home tende a vivir en sociedade, o que xenera unha serie de relación que demandan a
existencia dunha orde para que poida haber unha convivencia normal.Actualmente, a mellor
forma de alcanzar unha determinada orde social está no dereito.
Donde hai unha sociedade, alí está o dereito. Tamén se produce o proceso inverso: alí
donde está o dereito, existe unha sociedade. O dereito xurde e ten sentido no seno dunha
sociedade, e así fai referencia a un conxunto de normas reguladoras do comportamento
humano nunha determinada sociedade.
É difícil explicar oconcepto do dereito pois presenta problemas de ambigüedade da
linguaxe, problemas de vaguedade e tamén vai depender das escolas ou correntes filosóficas.
· A palabra dereito é polisémica, pódense apreciar diferentes significados:
a)
b)
c)
d)

El derecho español no admite la pena de muerte.
Nadie tiene derecho a matar.
Los juristas españoles estudian el derecho italiano.
¡No hay derecho!

En...