Aro Modernoa

T H: ARO MODERNOA: Feudalismoaren amaiera eta monarkia absolutuaren sorreraren hasieratik Frantziako iraultza-arte.
T.Filosofikoa.:
1.Arrazionalismoaren garapen handia eman zen zeinekin pentsamendu sinismen eta bizimoduak aldatu ziren.
Zientzia partikularraren metodoen bitartez,filosofia berria giza bizimoduan oinarrituko da.
2.Berpizkundea, erdi aroko kultura erabat eraldatu zuenmugimendua izan zen.
Erreforma protestanteak Europako batasun erlijioso eta kulturala hautsi zuen. Mugimendu honen ideologia Humanismoan datza, zeinekin gizakiaren ideia sortzen eta garrantzia hartzen hasiko den. Orain jainkoaren ordez gizakia izanen da ardatz nagusia,(politikan boterea gobernuarena da eta ez jainkoarena).
Gizarte klase berria sortuko da BURGESIA, zeinen ideologia indibidualismoazen.
[Mentalitate aldaketa hau gertatzearen kausa]:
3.IRAULTZA ZIENTIFIKOA (XV-XVII):
*Arazo gnasealogikoa: Unibertsoaren ordenaren interpretaketa berria, Aristotelesen Geozentrismotik, Copérnicoren Heliozentrismora. Geozentrismoa unibertsoaren ikuspen klasikoa da. Unibertso esferiko eta finito baten ikuspena, zeinen erdia lurra planeta aurkitzen den. 2 mundu bereizten dira, Ilargiaren azpikoaedo lurra, (Lurra, Ura, Sua & Airea) eta ilargiaren gainekoa (zirkulu perfektuan mugitzen diren Eter-ez osaturiko astroak). Kosmologia hau arrazionala da baina ez zientifikoa, kalkulu batzuk ez ziren betetzen; kalendarioa betetzeko adibidez planeten orbitak atzeratzen ziren.
*Astronomia berria: Copernico-k Heliozentrismoaren teoria azaldu zuen kalkulu astronomikoak erraztuz..Kepler-rek Copernico-ren hipotesia sakondu zuen. Planeten eguzkiaren inguruko orbita eliptikoa matematikoki azaldu zuen,
ala ere eredu hau borobiltzeko arazo fisikoak zeuden.
*Fisika berria:
Galileok zientziaren printzipio batzuk sortu zituen:
a) Erortzen den zerbaiten masa hartzen duen abiaduraren ezberdina dela.
b) Inertzia: Objetuek abiadurabera daramate beste batekin topatu arte.
c) Gorputzek ez dute berezko mugimendurik edo mugimendu naturalik.
d) Lege hauek unibertso osoan balio dute.
e) Baieztapen hauek Geozentrismoa ezabatzen dute, mundu fisiko bakarra dagoela baieztatuz.
Newtonek guzti hauen sintesia egingo du zientzia berria sortuz = Fisika
*Filosofia modernoa:
>Ezagutzaren arazoa: Filosofia modernoan espiritu kritikoadudarekin adierazten da. Errealismo tradizionala, hau da errealismoa guk ezagutzen dugun bezalakoa dela kolokan jartzen da. Edozein azterketa filosofikoa egin aurretik dakigunaren balioa aztertu behar da. Egia absolutoa ez da kampoaldean egongo, ideietan baizik.
>Errealitatearen ikuspegi berria hizkuntza filosofikoan:a) 1. (Kuantifikagarriak) eta 2. mailako kualitateak. (1. mailakoak bakarrikkontuan)
b) Helburuzko kausaren ordez ezinbestekotasuna ezartzen da. C) Mekanizismoa: Errealitatea helbururik gabeko mekanismo erraldoia.
EAGUTZAREN TEORIA:
Filosofian joera ugari daude egia osoak aldarrikatu direnak. Egoera hau gainditzeko jakintza seguruetara joko du, matematika eta geometriara. Idei ebidenteetatik, ideiak orden logiko batean lotuz emaitzak lortuko dira.
“Arrazionalismoa”beraz zientzia modernoa da, sistema deduktuboa. Deskartes bezalako arrazionalistek filosofia geometriatik azaltzen dute. Ideiak arrazoitik sortzen dira eta ez esperientziatik.

*Metodoa: Arrazionalismoaren ezaugarriak = Duda eta ebidentzia.
a) Dudaren bidez ebidentea ez dena zalantzan jarri eta txikitu.
b) Duda erabat arrazionala da.
c) Deskartesek, dena dudan jarriz intuizioaren bitartezebidentziak bilatzen zituen.
d) Lehenengo idei ebidente batetatik abiatuz filosofia arrazionalki azaldu nahi zuen.

*Metodoaren arauak:
a) Ebidentzia: Gauzak ez dira kontuan hartzen era bakarrez uler daitezkeela, hau da ebidenteak direla aztertu arte.
b) Analisia: Prozesua erreztearren oztopoak murriztuz joan.
c) Sintesia Dedukzioaren bitartez pentsamenduak ordenatu.
d) Zenbaketa Arazo...