Axular

AXULAR
Datu biografikoak: Pedro Dagerre Azpilikueta Urdazubin jaio zen 1566, 1584an Axular Sarako errektore izango da bere azkeneko urteak arte, badirudi, errektoretza eskuratzeko leían beste apaizbatek irabazi egin ziola baina ala ere bera Saran geratu omen zen bere lagun Bertrand D`echauz babestua, salamankako unibertsitatean egin omen zuen batxilergoa eta talentu en jakiduria haundiko gizonaomen zen.
Idazlana: Axularren idazlanik famatuena Güero ezizenez ezagutzen da, Bordelen argitaratu zen 1643an eta bertan luzamendutan eta betebeharrak geroko uzteak egiten duen kalteaz hitz egitendu.Bi helburu nagusi ditu, bertutera hurbiltzea eta bekatutik aldentzea
Estiloa: Euskal literaturaren beste obra batzuk, zuzenagoak izango dira baina ezin da berdina esan literauraren baloreaz,euskal hiztunen batasun falta beste, idazleentzan oztopoa dena Axularrentzan abantail bihuertzen da, bere dohain literarioen graziaz.Axularren berezitasuna barroquismo hori ahalik eta ulergarrienbihuertzeko premia betetzen enplegatzen duela da, gustia erritmo harrigarri batez ematen delarik. Kotzepto bakoitza hiru sinonimotan ematen da, irakurlearentzat mamia ulertzeko aukera zabaldu egiten dasinónimo bakar bat ezagutzen badu. Axularrekin prosa maila gorenetara ailegatzen da, garia horretan, poesía finkatuta zegoen baina prosa ez.Saiatu egingo da prosa erritmiko bat egiten,paralelismoak,anaforak… efektu fonetiko bat lortuz, paralelismoak hiru mailatan erabiliko ditu: sinonimoetan,esparru semantiko bereko hitzetan eta maila fonetikoan. Maila morfologikoan anaforak erabiliko ditu erritmoaemateko, asko erabiliko da egitura anaforikoa.Axularren libureutan ozen irakurtzea komeni da
Sintaktikoki zuzena da, landua baina pasa gabe, erabiltzen dituen hedergailuak erdi mailakoak dira, irakurleaikutzeko nahikoa, ahalik eta zuzenean berarengana iristeko eta unkitzeko, ez du hizkutz metaforikorik erabiltzen, comparazioez, similez… baliatuko da. Axularrek, kostrukzio bikainak eta hitz joko...