BAIXA IDADE MEDIA

BAIXA IDADE
MEDIA

1. A CRISE DOS
SÉCULOS XIV E XV

1.1. A CRISE DO SÉCULO XIV
O enfrontamento entre a nobreza e a
monarquía orixinou conflitos políticos
tales como a guerra civil castelá (136669 entre Pedro I o Cruel, acusado de
autoritarismo pola nobreza que apoiou
o seu irmán Henrique. A guerra,
enmarcada dentro da Guerra dos Cen
Anos europea deu como resultado a
entronización de Henrique IIde
Trastámara e o fortalecemento da
nobreza castelá), as guerras civís en
Navarra (1450- 61) ou Cataluña (146272) ou enfrontamento da nobreza e
Henrique IV de Castela (1465-68) no
que a nobreza impuxo ó monarca a
sucesión na súa irmán Sabela, futura
Sabela a Católica.

As revoltas irmandiñas obedeceron a un movemento de protesta da burguesía e do campesiñado galegos, contra os
abusos da nobrezalaica e eclesiástica, que se desenvolveu nos anos 1431 e 1467-69.

O proceso desenvólvese
cando a crecente tensión
e as desordes sociais
levan á creación en Galicia
de IRMANDADES co
obxecto de garantir a orde
e a xustiza. Cada vila
organizará a súa
irmandade. A primeira
guerra irmandiña
(fusquenlla), tivo lugar
como consecuencia das
novas esixencias de Nuno
Freire de Andrade. A
segunda ou granguerra
irmandiña, xorde en varios
focos cun nutrido exército
de burgueses e
campesiños: o foco
lucense, o foco noroeste e
os vales do Ulla.

A represión posterior foi dura, (axustizamento de cabezillas, obrigación de reconstruír as fortalezas derrubadas...),
pero en xeral os señores víronse obrigados a perdoar, posiblemente porque non podían permitirse o luxo de perder
man de obra coa execución emáis que probable fuxida dos participantes na revolta. No fracaso da revolta algúns
autores queren ver un freo na evolución dos sectores urbanos, dos artesáns e comerciantes, que non puideron
beneficiarse da intensificación do tráfego nas rotas atlánticas, o que contribuiría a explicar as deficientes
perspectivas con que Galicia entrará na Idade Moderna.

Participantes nas
Revoltas Irmandiñas

Anobreza laica. A antiga nobreza de Galicia, que apoiara a Pedro I
o Cruel na guerra civil castelá, tralo triunfo de Henrique II de
Trastámara. esta nobreza tiña unha notable carencia de recursos
económicos agudizada pola escaseza de man de obra no campo, o
que lles levou a abusar ó máximo dos seus privilexios.

A nobreza eclesiástica. Mantívose á marxe da guerra civil, só
atenta á defensa dos seusbeneficios, o que lles permite coa vitoria
de Henrique II aumentar a súa influencia en Galicia.

A burguesía. Nas cidades dos señores, estes tiñan unha serie de
privilexios como, por exemplo, o monopolio dos mercados para
diversos produtos. Os burgueses ven nestes señores unserio
obstáculo para o seu progreso pero as súas reclamacións non son
escoitadas. A súa situaciónempeora cando, trala vitoria deHenrique
II, o rei aumenta os privilexios dos señores.

O campesiñado. Sobre eles caían tódolos abusos e desgrazas. A
súa participación na revolta, baixo adirección das cidades, é a
resposta a arbitrariedade no exercicio do poder polos señores.

1.2. A EVOLUCIÓN
DOS REINOS
HISPANOS

ASPECTO
ECONÓMICO

COROA DE ARAGÓN: a
caída demográfica foi
menor nos reinos de
Aragón, Valencia e
Mallorca, quese
recuperan xa no século
XV. As actividades
industriais
experimentaron un
importante
desenvolvemento en
Cataluña, Sicilia e
Sardeña .

POLÍTICA EXTERIOR

COROA DE CASTELA:
resistiu mellor e
superou antes a crise
do XIV. O corte
demográfico foi
importante e
provocou moitos
despoboamentos.A
agricultura se
especializa cara os
cultivos
comercializables. A
industria téxtil viuse
abocada ó fracaso.COROA DE CASTELA:
vaise impoñendo unha
concepción da orixe divina
do poder real e, em
consecuencia, un carácter
cada vez máis autoritario.
Ten lugar unha certa
tendencia á centralización
Administrativa.

ORGANIZACIÓN
POLÍTICA

COROA DE
CASTELA : con Afonso
XI pugnou polo control
do estreito de Xibraltar
en
competencia con
outras potencias como
Xénova, Aragón. Co
reino de Aragón
mantense boas...