Bertsolaritza

BERTSOLARITZA

SARRERA:
Bertsolaritza gaur egungo euskal ahozko literaturaren erdigunea da, antzinako ahozko literaturaren genero batzuk ahultzen joan arren, bertsolaritza indarra hartzen joanbaita. Horren seinale dira bertso-eskolen ugaritasuna, gazteen presentziaren handipena txapelketetan edota emakumearen parte hartzea.

BAT-BATEKO BERTSOEN ETA BERTSO JARRIEN ARTEKO DESBERDINTASUNAK:Bertsolaritzaren barruan bi adar daude, bata bestea bezain garrantzitsua: bat-bateko bertsoak eta bertso jarriak, desberdintasun batzuk dituztenak.
Hasteko, bat-bateko bertsoak jendaurrean eta osodenbora-tarte laburrean sortzen dira, jarritako rolean ondo sartzeko eta publikoa hunkituko duen bertso egokia sortzeko zailtasuna areagotuz. Beste aldetik, bertso jarriak bakardadean idazten direnez,pentsatzeko denbora gehiago dago. Hori dela eta, bat-batekoek ahozko hizkeraren ezaugarriak dituzte, arinagoak dira eta elipsia agertzen da; eta bertso jarrien hizkera askoz landuagoa da, eta ideienarteko lotura garbiagoa.
Gainera, bat-batekoetan sorrera eta interpretazioa aldi berean gertatzen da; hala ere, jarrietan bertsoa sortu eta denbora asko pasa eta gero jendaurrean interpretatzen dira,eta bertsoak lehendik ikasiak daudenez, saioa bat-batekoetan baino kontrolatuagoa dago.
Amaitzeko, bat-bateko bertsoen funtzioa entzuleak entretenitzea da, humorea erabiliz edota parra sortuz, nahizeta bertso serioak ere egon daitezkeen. Bertso jarriak, aldiz, bertsolariaren hitzak irakurriko edo entzungo dituen pertsona gai zehatz batez pentsatzen jarri beharko du.

LEHENGO BERTSOLARITZATIKGAUR EGUNGORA DAGOEN ALDEA:
Aspaldiko eta gaur egungo bizimoduaren artean dagoen aldea bezala, lehengoko eta egungo bertsolaritzan ere desberdintasun batzuk nabarmentzen dira.
Hasteko, aspaldikobertsolariak herri edota baserri giroko pertsonak ziren, eta ez ziren eskolara joaten; beraz, bertsolaritzaren gaiak etxean ikasitakoari buruz, hau da, eguneroko bizimoduari buruzkoak ziren. Gaur egungo...