Casa Pacucho

COMENTARIO.SETEMBRO 2002.

Estamos ante catro textos de carácter histórico que fan referencia á situación política en España a inicios do século XIX, etapa na que o país pasou por diferentes réximes políticos en apenas trinta anos.
Contra finais do século XIX, o panorama europeo vivía unha época de forte axitación. A revolución burguesa de 1789 asentou as bases do movemento liberalista.Así, Napoleón Bonaparte asentouse como emperador francés, e comezou unha política expansionista por toda Europa. Paralelamente, en España continuaba o reinado da dinastía borbónica, con Carlos IV como mona monarca. Con todo, a figura de Manuel Godoy, asimilou un gran número de títulos nobiliarios na época, o que fixo agromar un forte resentimento no príncipe Fernando, fillo de Carlos IV.
Cara o1807, Napoleón comezou a planificar a invasión do reino de Portugal por parte do exército francés. Para facelo, este contactou con Godoy, explicándolle as súas pretensións e prometéndolle o Reino dos Algarves se Godoy autorizaba ao exército francés o paso por España. En 1808 comezou a entrada das tropas francesas en España. As verdadeiras intencións de Napoleón eran facerse co dominio de España,ademais do seu primeiro obxectivo, que era Protugal. Godoy sospeitaba estas intencións,asique propuxo ao rei Carlos IV a retirada cara Portugal. Esta situación causou un profundo malestar na poboación, que culminou nese mesmo ano co Motín de Aranxuez, unha intervención popular co carácter de Golpe de Estado que propiciou a abdicación de Carlos IV a favor do seus fillos. Esta axitada situaciónfoi aproveitada por Napoleón, que reuniou a Carlos IV e Fernando VII en Baiona, onde os fixo abdicar. Así, o irmán de Napoleón, Xosé Bonaparte, convertiuse no Rei de España.
Xa como rei, Xosé Bonaparte encargouse de aprobar unha lei, na Asamblea de Baiona, e co carácter de Carta outorgada, que autilimitaba os seus poderes como monarca. Así, recolleuse a separación de poderes, coa creación dunSenado e un Consello, e a relixión católica foi concebida como oficial do Estado. Asimesmo, Bonaparte decretou a supresión de dereitos señorais. Con todo, as súas reformas non foron eficaces, e o seu apoio no país viuse reducido a un número de fieis denominados “afrancesados”.

Pese a imposición á que estaban sometidos os españois, entre a sociedade xurdiu un sentimento revolucionario que culminoucoa chamada Guerra de Independencia. Esta insurreción popular iniciouse o dous de maio de 1808, e nela abundaban os elementos defensores da tradición e dos dereitos de Fernando VII, fillo de Carlos IV. A superioridade do exército francés propiciou que os revolucionarios españois recurrisen á guerra de guerrilas, na que, aproveitando os elementos xeográficos e o coñecemento do territorio, variosgrupos de insurrectos atacaban por sorpresa aos franceses.Desta maneira, a guerra pasou por unha fase na que o levantamento popular sorprendeu a Napoleón e truncou o seus plans. Con todo, a resposta militar chegou desde Francia nos seguintes anos, nos que a resistencia foi vencida. Grazas ao apoio do exército francés, capitaneado por Wellington, no 1812, a resistencia hispano-inglesa conseguiurepregar ao exército francés.
Durante a guerra,as cidades formaron Xuntas de Goberno, que, cara ao fin da guerra, formaron en conxunto A Xunta Suprema. Estes colectivos aparecen no Doc.2,cando a Xunta Provincial de Galicia fai referencia a feitos ocorridos no 1815. Co fin da guerra,en 1812,xurdiu a necesidade entre os vencedores de convocares que delimitaran as bases dun novo sistema. Así, xurdirondúas correntes ideolóxicas: unha,a conservadora, buscaba restablecer oo sistema tradicional, co rei como xefe do Estado; por outra parte, para os liberais, debíase restrinxir o poder do rei e redactar unha Constitución. Así, no 1810 reuníronse unhas Cortes constitucionais,nas que se integraba tanto representación moderada (partidarios de restablecer o sistema tradicional) e representación...