CICILIZACION MAYA
(amanecer)
Cuando sobre la tierra amanece
la luna muere,
las estrellas dejan de verse,
el cielo se ilumina.
Allá lejos, al pie del cerro,
sale humo de mi cabaña,
allá está mi amorcito,
mi corazón, mi mujercita.
Tochan in Altepetl
Nuestra casa, recinto de flores,
con rayos de sol en la ciudad,
México Tenochtitlán en tiempos antiguos;
lugar bueno, hermoso,
nuestra morada de humanos,
nos trajoaquí el dador de la vida,
aquí estuvo nuestra fama, nuestra gloria en la tierra.
EL CONEJO EN LA LUNA
Los pájaros de la noche
se quedaron en su casa;
mucho llovía a la mitad de la noche.
Cuando las nubes negras se fueron,
los pájaros estuvieron revoloteando,
tal vez veían al conejo en la Luna.
Yo pude contemplar
a los pájaros de la noche
y también al conejo en la Luna.
.
POEMAS INCAS
Pachapaqariy uylla - Plegaria del amanecer
Ñam pacha paqarimunña
k’anchariyninta illarichispa
Kamaqninta yupaychananpaq
Ñam kay pacha
uqi phuyuta qarquspa
yana yaqullanta kicharimunña
Kamaqninta yupaychananpaq
Ñam ch’askakunaq apun
rawraq Inti lluqsiyamunña
wach’inkunata, quri chukchanta
hinantinman ch’iqirichispa
Kamaqninta yupaychananpaq
Ñam intiq wikch’uyakamusqanwan
urqukuna k’anchayninwan p’istukuspaasiyta qallarimunña
Kamaqninta yupaychananpaq
Ñam wayraq muyurisqanwan mallkikunapas
paykuna pura huñuykunakuspa
hanaq pacha ñiqman k’umuykunkuña
Kamaqninta yupaychananpaq
****
Ha amanecido el Universo
y sacudiendo su resplandor,
rinde homenaje a Dios.
Ya el mundo,
arrojando las nubes grises,
ha abierto su manto negro
para rendir homenaje a su Creador.
Ya el rey de las estrellas,
elardiente Sol,
empieza a lanzar su luz;
y tendiendo su cabellera dorada en el Universo rinde homenaje a su Hacedor.
Y habiendo aparecido el Sol,
las montañas se vistieron de luz;
empiezan a reír,
para adorar a su Dios.
Y con el soplo de los vientos, los árboles
Se juntan entre sí
y agitan sus ramas hacia el alto cielo,
rindiendo homenaje a su Dios.
Taripaypaqchus/¿Será alcanzable?
Vicente Javier Salto
Tarisaqchus aykapllapas
chaqa sonqoy suyasqanta?
Karupichus? Qayllapichus?
Manacha maypipas kanqa ...
Anchami sonqoyqa suyan
mana kananpaq inata:
mosqoypichus qaway kanman
chay inatami suyas kawsan.
Paka willaypichus ina
paka willaqnin willanman
chaqa imachus sonqo apaqnin
mayninllapipas kasqanta. Kunan kusiy, qaya llakiy,
iman inasqachus kaspa,
kanmi yachachkas inachus
mana kananta, suyaylla ...
****
¿Encontraré alguna vez
aquello que el Yo anhela?
¿Será lejos? ¿Cerca acaso?
Mas puede ocurrir también
que en ninguna parte sea.
Porque es tal a lo que aspira,
que es como algo que no fuera:
como imagen que se ve
en sueños, mientras seduerme,
algo así sueña y espera.
Como si en secreto aviso
secreto hado mensajero
le habría traído la noticia
que en alguna parte existe
la realidad de sus sueños.
Ora alegre, ora triste,
cual si poseído se hallara,
pasa de un estado al otro
y es como si aunque sabiendo
que no ha de ser, esperara ...
Behring-chaka / Puente de Behring
Carlos Mávila
Kay achikiaq allpakunam katatachkanku,
supay puni rupaq qallunkuna qispinankupaq
chay kanchariq uku pachanmanta.
Tumpallatam muyukuchkanku:
huk watapi huk qimillata,
chayna kaptinmi imatapas uyarikunichu,
chayna kaptinmi imatapas hawanikuchu;
Chaymantaqa,
kay wira qucham usiayta qallarinqa,
ukupi kaq nina qallukunam
tuqiarispa lluksimunqaku,
lliw pachatakuyuchispa,
kirispa, tanispa, imatapas mikuspa,
kancharispa, imatapas kañaspa.
Chaymantaqa,
kay yakupa ukunpi kaq chakam
sayarispam lluksimunqa,
wayrakunawan chakirikuspa,
ritikunawan chiriyarispa.
Chaykunata qawaspanmi, ñuqaykuna,
kay hatu-hatun quchata saruspa,
ripukusaqku, manaña kutinaykupaq,
huknin patapi kaq pachakunaman.
Piraq suyawachkanku
chay musuq...
Regístrate para leer el documento completo.