Comentario Artigo Lingua E Escola En Galicia

No artigo titulado “Lingua e escola en Galicia; Balance e propostas de futuro”, o seu autor reflexiona sobre a profunda interdependencia que existe entre a lingua dun país e a escola. Fundamentalmente, porque dende a escola prodúcese a alfabetización da sociedade, por tanto, nun primeiro lugar, esta dependencia ten un carácter académico. Deste xeito, desde a escola transmítensen (ou deberíansetransmitir) os coñecementos suficientes para garantir os saberes necesarios dunha lingua determinada. Pero hai outra dimensión, tanto ou máis importante que esta, que é a trascendencia social. Neste senso, hai que ter en conta que un idioma non é un mero sistema de signos, senón que se trata dun compoñente intrínseco dunha comunidade de falantes, o que o converte nun símbolo da historia e da culturadesta comunidade. É indiscutible, pois, que as decisións que en temas lingüísticos se tomen dende as escolas, van ter unha importante repercusión na sociedade e na súa vida comunitaria en xeral, e neste punto xa non estaríamos a falar de decisións unicamente pedagóxicas ou didáticas, senón que os condicionantes sociopolíticos tamén xogan un importante papel. Según as decisións que se tomen,pódese favorecer a diversidade linguística e apostar por criterios socioculturáis e ecolóxicos (defender as linguas com maiores posibilidades de chegar a desaparecer), ou sinxelamente, deixarse levar pola dinámica de mercado, ou o que é o mismo, deixar que a globalización promovida polos páises máis poderosos, arruine esta diversidade (linguistica, cultural, histórica...). Desgraciadamente, parece queeste é o camiño que se está a impoñer. Se trasladamos estas reflexións ao ámbito do noso país, Galicia, no que neste momento é evidente que existe unha lingua (o castelán) que predomina sobre a outra (o galego), parece indiscutible que as decisións que se tomen no ámbito da escola poden axudar significativamente a que o galego se manteña e se empregue ao mesmo nivel que o castelán, garantizando asía súa supervivencia. Durante a maior parte do século XX, coincidindo fundamentalmente coa dictadura instaurada en España, a lingua galega foi ocultada e perseguida no sistema educativo. Unha vez rematada esta dictadura, comenzou outra etapa na que se instaurou un ensino bilingüe. Esta etapa, á súa vez, ten varios momentos diferenciados. Á hora de analizar o modelo lingüístico galego, o autor ponen dúbida que realmente existise. O motivo é que, na súa opinión, non se marcou unha meta nin os prazos, instrumentos e a medoloxía para alcanzala, en resumen, non se estableceu un proxecto claro e identificable. O mellor exemplo disto é que ata o ano 2004 non existise un Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega. No ámbito educativo pódese afirmar o mesmo. O suposto bilingüísmo que sepretendeu establecer, en ningún momento foi sometido a unha avaliación institucional periódica que o garantizase Mesmo os profesores, en moitas ocasións, nin sequera foron formados correctamente. E o máis importante de todo: non se estableceron medidas para garantir o seu cumprimento. A Constitución Española recoñece á lingua galega como unha das linguas históricas de España, sinalando a súacooficialidade no territorio galego, xunto co castelán. Posteriormente, no Estatuto Gallego considérase a “lingua propia” nesta comunidade. Por tanto, a raíz desta cooficialidade, todos os cidadáns de Galicia deben ter un coñecemento das dúas linguas, para poder garantir o dereito a usalo. Esta competencia bilingüe pasa a ser, por tanto, unha responsabilidade da administración autonómica e tamén do sistemaeducativo. Todos os estudantes deben ter unha competencia oral e escrita equiparable en galego e en castelán. Así, dende a aprobación do Estatuto Galego, aprobáranse numerosas normas en materia lingüística. En todas elas, o modelo lingüístico que presentan é moi similar, xa que en todas elas están presentes os seguintes principios:

1

• •

•

•

Integración lingüística escolar, ou o...