Cortes De Cadiz

CADIZEKO GORTEAK ETA 1812KO KONSTITUZIOA
Karlos III.ren heriotzaren ondoren, Karlos IV izendatu zuten errege eta honen erregealdian, 1788 eta 1808 urteen artean, krisi ekonomikoa, politikoa eta soziala izugarri larritu zen, ideia liberal iraultzaileak zabaltzen hasi ziren eta honekin batera, erregimen zaharraren gainbehera hasi zen.
Karlos !V.ak, frantziako iraultzaren ideia liberalakEspainiara iritsiko zirelaren beldur zen,izan ere, hauek, herriaren burujabetasun nazionala, hiritarren eskubideak (askatasuna, berdintasuna, anaitasuna) , estatu laiko bat eta erregimen zaharra deuseztatzea aldarrikatzen zuten. Honen aurrean, Floridablanca lehen ministroak,Aranda kondeak eta Godoyk neurri batzuk hartu zituzten: iraultzaileekiko liburuak eta agerkariak sartzea eta ikasleak atzerrikounibertsitateetara joatea debetaku zuen eta intelektual susmagarriei jazartezko baimena eman zion inkizizioari.
1793an Luis XVI.a hil zuten iraultzaileek Frantzian, orduan, absolutistek (karlos IV.ak, Britainia Handiak eta Portugalek) gerra deklaratu zioten Frantziari ideia liberalen beldur zirela eta. Baina 1795ean Frantziak eta Espainiak Brasileako Bake Mintzarmena sinatu zuten ,gerorako utziz SanIdelfonsoko ituna. Gainera, Britainiarrek armada indartsua zutenez beraiek merkataritza interesei kalte egingo zien, beldurrez Frantzia eta Espainia bat zetozen Britainia Handiarekiko etsaigoan, beraz, 1796am Godoyk eta Karlos IV.ak Frantziarekin sinatu zuten San Idelfonsoko ituna Britainiaren aurka, hala ere, 1799. urterarte ez zen indarrean jarri sinatutakoa.Napoleonek orduan, Portugal(Britainiaren aspaldiko aliatua) konkistatzeko laguntza eskatu zion Godoyri . Gainera, Frantzia eta Espainiaren arteko itsas-armadak galera handia izan zuten Trafalgarko guduan. Napoleonek Britainiaren kontrako guduak blokeo kontinentala ezarri zien Britainiarrei poliki-poliki britainiar lurrak konkistatuz, orduan ingles itsasontziek Napoleonen inperioaren memde zeuden lurraldeeran merkataritzan aritzeadebekatu zuten eta Karlos Ivak gauza bera egin zuen.
Karlos IV.aren egintaldian arazoak nagusitzen hasi zirem, kolonietako gerrak, merkataritzaren blokeoa eta hornigaien krisia zela eta. Beraz, arazo honi aurre egiteko Godoyk despotismo ilustratuaren bideari jarraituz, politika erreformista jartzen sailatu zen baina ez zuen ezer lortu nekazaritza eta industriako ekoizpenaren antolaketak oinarritradizionalak eta arkaikoak zituelako, ondasunak ez zirelako berdintasunez banantzen, laborrariek eta nekazatiek erosteko ahalmen txikia zutelako, azienda krisi larrian zegoelako eta burgesiak eta herritarrek ez zutelako politikan parte hartzen. Erreformaren ondorioz, herritarren artean Frantsesen kontrako sentimena zabaltzen ari zelako eta ilustratuek erregimen zaharraren absolutismoa eta gizarteestamentala indargabetzea aldarrikatzen zutelako Godoy eta Karlos IV.aren kontrako jarrerak nagusitzen hasi ziren. Espainiako jendea haserre zegoen Frantziaren okopazioagaitik, baita pribilegiatuak ere, izan ere, Frantzia iraultzailetik eta laikotik urrundu nahi zuten eta Godoy kargutik kendu eta Fernando VII errege izendatu nahi zuten.

Lehenengo herri matxinada Madrilen gertatu zen (Aranjuezkomatxinada), hori dela eta, Godoy epaitu zuten eta Karlosek bere semea Fernandorengan abdikatu zuen. Honen aurrean, Napoleonek Karlos eta Fernando Baionara joateko esan zien eta behin hor zeudela abdikatzera behartu zituen, bere anaia Jose I.a tronuan jarriz.
Frantzesen okupazioa eta gerraren hasiera gertatzen ari zelarik, indar okupatzaileen kontrako lehen matxinada 1808ko maiatzaren 2an gertatuzen baina Napoleonek matxinatuak gogor zapaldu zituen. Herritarrek honen aurrean batzordetan antolatzen hasi ziren erresistenzia antolatzeko eta 1808ko irailean Batzorde Zentral Gorena eratu zuren, probintzia guztietako ordezkatiekin, Frantzesen kontrako erabakian ghartzeko erregea itxuali arteFloridablanca zen burua.
1808an Bailenen guduan Napoleon konturatu zen ez zela hain erreza izango...