desde

1

2

VII–O RELEVO E A SÚA MODELAXE
A-INTRODUCIÓN
O relevo é o aspecto da superficie terrestre prescindindo dos elementos bióticos. Si ao relevo añadímoslle
a vegetación, o resultado é a paisaxe. A representación dun relevo realízase en forma de mapas
denominados mapas topográficos.
O relevo terrestre vai evolucionando mediante unha serie de procesos construtivos (procesos internos) edestrutivos (procesos externos) que se ven permanentemente afectados pola forza de gravidade que actúa
como equilibradora dos desniveis; é dicir, fai que as zonas elevadas tendan a caer e reencher as zonas
deprimidas.
Os axentes xeolóxicos externos actúan sobre a superficie terrestre dándolle forma, son os causantes dos
cambios da superficie terrestre. Os máis importantes son: auga, xeo,vento, atmósfera e seres vivos. A
enerxía reponsable da actuación destes axentes é o sol.
Os cambios que os axentes producen na superficie terrestre denomínanse PROCESOS XEOLÓXICOS
EXTERNOS:
-METEORIZACIÓN: é a fragmentación e disgregación das rochas. Pode ser:
Física: consiste na rotura das rochas debido a tensións que poden orixinarse por distintos procesos:
xelifracción: é a acción de cuñaque realiza a auga ao conxelarse e aumentar de volume dentro das fendas
das rochas. Termoclastia: é a rotura das rochas que están expostas a unha intensa insolación, debido a que
quecen e se dilatan máis no exterior ca no interior. Descompresión: é a expansión e o agretamento que se
produce en rochas que se formaron a gran profundidade, coma o granito, ao encontrarse na superficie,
onde apresión é moito menor.
Química: Consiste na disgregación das rochas debido a alteración química dos seus minerais. Pode ser
por: Oxidación: o osíxeno do aire, ou o que hai disolto na auga, reacciona con algúns minerais producindo
a súa oxidación volvéndoos máis vulnerables. Disolución: Afecta aos minerasis como carbonatos, sulfatos
ou cloruros que se disolven na auga. Carbonatación: é a reacción quese produce nalgúns minerais como a
calcita, ao entraren en contacto con auga que leva CO2 en disolución e facendo que se volvan facilmente
disgregables. Hidrólise: é alteración dos minerais ao reaccionar cos ións da auga H+ e OH-.
Biolóxica: consiste na rotura ou alteración química das rochas debido a acción dos seres vivos. Un
exemplo son as raíces ao medrar, os animais zapadores ao escavargalerías, ou as substancias que
expulsamos ao combinarse cos materiais do chan.

3

-EROSIÓN: Alteración dinámica das rochas, pode ser eólica, fluvial…
-TRANSPORTE: é o traslado dos materiais alterados. Segundo a forza do axente transportador ou o
tamaño dos materiais, pódese facer por arrastre, cando non poden elevarse do chan (partículas moi
grandes ou poca forza do axente) saltación,elévaos e deíxaos caer (partículas medias ou forza do axente
tamén media) e suspensión cando se transporta no seo do axente, auga, xeo ou vento (partículas moi finas
ou forza moi grande).
-SEDIMENTACIÓN: deposición dos materiais por orde gradual de peso. Pódese producir por dous
procesos:
-Decantación: È a caÌda ou precipitaciÛn dos clastos ao fondo do medio en que se encontraban.
-Accrecióncinética: prodécese cando os clastos que están sendo transportados baten cun obstáculo que
os detén e se acumulan uns sobre outros.
Durante a sedimentación pódese producir unha ordenación dos clastos. Isto dá lugar a estructuras
sedimentarias que, cando se encontran nas rochas sedimentarias, permiten recoñecer o axente xeolóxico
que as formou como estratificación, laminacián, sedimentación porgraos ou laminación cruzada.
O motor de todos estes procesos é o sol que proporciona a enerxía necesaria para que se leven a cabo.

B-MODELADO TERRESTRE
As formas de relevo creadas polos procesos internos (ou endógenos) son modificadas polos procesos
exógenos (chamados así porque as forzas proveñen do exterior da cortiza e actúan sobre a súa superficie)
a través dos seus axentes. A estas...