Ecologia

Ekologia

Grezieratik "oikos" (etxea) eta "logos" (ezagutza) hitzek osatzen dute izena. Izaki bizidunen eta beren ingurumenaren arteko harremanak, energia eta materia fluxuak, banaketa etaugaritasuna aztertzen dituen zientzia da.

Zientzia integratzaila da, hau da,  biokimika,  fisiologia,  genetika, eboluzioa,  fisika,geologia eta kimikan oinarritzen da; izan ere, kontzeptu eta ikerketametodo gehienak gainontzeko zientzietatik hartzen dira.

Kontzeptuak

Landare-talde eta bioma
Biomak antzeko ezaugarri ekologikoak eta klimatikoak dituzten area geografiko handiak dira, halanola,  basoa , larrea, mendia, basamortua, aintzira, urmaela eta hezegune batzuk.  Bioma bakoitzak landare, animalia,lurzoru eta klima mota homogeneoak izanten ditu.

Esan beharra dago, biomabakoitzaren biodibertsitatea, bereziki faktore abiotikoen araberakoa dela. Bioma lehortarretan, espezieen dibertsitatean eragina duten faktore nagusiak, hezetasuna eta tenperatura dira.

Ekosistema
Habitata batelkarren mendean dauden zatien multzoa da; batasun bat balitz bezala funtzionatzen du eta sarrerak eta irterak ditu:

➢ Ekosistemaren sarrera nagusiak eguzki energia, ura, oxigenoa, karbonodioxidoa eta nitrogenoa dira.

➢ Irteerak, berriz, arnasketak sortutako beroa, ura, oxigenoa, karbono dioxidoa eta elikagaiak.

Ekosistema batek parte nagusi hauek ditu:

• Ekoizleak(landare berdeak).

• Kontsumitzaileak (animalia belar eta haragi jaleak).

• Organismo deskonposatzaileak (onddoak eta bakterioak).

• Osagai abiotikoak (materia organiko hila eta lurrekoeta uretako elikagaiak).


Desorekak
Elikagaiak ekosistemen barruan zirkulatzen dute. Hala ere, irteerak izaten dira, eta horiek sarreraren bidez orekatu behar dira. Ondo ulertzeko, adibide batjarriko dugu: Demagun, habitat mota batera espezie inbaditzaile bat etortzen dela, hala nola, azeria. Zer nolako ondorioak ekartzen ditu honek? Azeriek untxiak jaten dituzte, beraz, azeri asko...