EL TERERE AUTENTICAMENTE PARAGUAYO

COLABORACION DEL CYBER LA ROCA FDO. DE LA MORA PARAGUAY
TEMA: TERE JE’U TÁVA GRAL. E. AQUINO, TAVA’I SANTA ISABÉLPE.
MBA’ÉREPA
Paraguáipe ha ambue tetãre oje’u Terere ha katu tavasu vore mokõiha San Pedro ko táva Gral. E. Aquino, tava’i hérava Santa Isabélpe avei, oĩ tapicha oipurúva,ka’a, pyteha,ka’ygua, mba’eyru,pohã ha y ro’ysã ho’u hag̃ua terere; ha che añemoarandúva ATENEO DELENGUA Y CULTURA GUARANI. REGIONAL GRAL. E. AQUÍNOPE,añembosako’i che myangekòi mba’éicha rupípa oje’u terere y rangue ko tava’ípe, jaikuaaháicha ojeipyte opa aravópe, pyhareve asaje, ka’aru ha avei pyhare, ikatu aty’i, aty guasu terã año, añónte.
Ko tembiapo rupive aikuaaukase ambue tapichakuérape araka’e, moógui ou,mba’éicha rupi, moópa ha mávapa oipuru térã ho’u.
Opáicha, oje’e mba’éichapaoñepyrũ raka’e oje’u hag̃ua terere, ha’éva ko’ag̃a táva mba’etee, ko mba’e ndaheñói ñorãirõ guasu Chaco-pe heta tapicha he’i haicha, upépe oñemoherakuã tuicha ha ojeipuru tuichahaichante.
Heta mba’ekuaa rupi, ñepyrũrã ha’éva ndaipóri y potĩ, ha ojopy chupekuéra upemarõ oyga ka’áre,ombogue hag̃ua yuhéi umi tahachikuéra.
Oje’e avei umi ñande ypykuéra ha’e hague umi oikuaa ypy va’ekue ka’a jeipuru.Moises Bertoni jeporeka ojapova’ekuépe haipyrépe oĩva he’i Terere oñeikumbymaha ñorãirõ guasu mboyve.
Karai arandu Moises Bertoni hekove jei ñorairõ guasu mboyve, he’i avei pe haipyre ojeja va’ekuépe umi ypykuéra Pirapeih – 1887-pe, ndoguerekói hague ka’ygua ha pyteha, oipurunte ombojehe’a mba’yru guasúpe ha oipyte yvyra po’i ikuávape.
He’i avei terere ha’eha pe ñande mombáyva, mbohetia’éva hañanemopyatãva.
Ñane retãme ningo ndaha’éi oje’úva terere hakueterei terã yuheieterei rupi.
Ha’e peteĩ jepokuaa, teko’yma ha jepiguáva.
Terere niko oñemomba’eguasu ñane retãme Arapokõi paha Jasykõime – 2011 guive; he’iháicha España ñe’ẽme “Bebida Oficial del Paraguay y Patrimonio Cultural de la Nación”.
Ajapo hag̃ua tembiapo añemongetáta tapichakuéra oĩva tava’i Santa Isabélpe,ajapótachupekuéra porandu,ajeporekáta avei haipyre oikuaaukavéva heta mba’e ko tembiaporegua.


2. Apañuai (Problema)
Aikuaaukase ambue tapichakuéra araka’e, moógui ou,mba’éicha rupi, moópa ha mávapa oipuru térã ho’u.
Aikuaaukase ambue tekovekuéra araka’e guive oipuru terere.
Aikuaaukase ambue tekovekuéra mba’éicha rupípa, ho’u terere.

3. Hupytyrã (Hipótesis)
Aikuaáramo terereje’u tava’i Santa Isabel, Gral. E. Aquino- pe; ikatúta amomba’eguasu ha mayma tavaygua oikumbyta añetehápe terere.

4. Jehupytyrã
4.1 Jehupytyrã Areve -(Objetivo General)
Ahesa’yĩjo terere je’u,Táva Gral. E. Aquíno-pe, Tava’i, Santa Isabélpe.
4.2 Jehupytyrã Areve’i (Objetivos Específicos)
*Ñeporandu mba’érepa oje’u terere
*Mboheko jepigua momba’eguasureko terere tembikuaagua rupive ñaneretãme.
*Jekuaa terere ypy.
5. Moambueha
Marandu kuatiahaipyre ha pukoe rupi sa’i oñemyasãi
Tekombo’e ryepýpe noñekumbýi hekopete
Tenda oñemba’apohápe noñemoneĩri oje’u hag̃ua.

CONGLOMERADOS:
Meña
Rekove’ára
Menda, menda’ỹva
6-MARANDU REÑOIHA
6.1-Marandu ikuatiapyréva
Heta aranduka amoñe’ê ikatuhag̃uaicha ojejapo porã ko tembiapo umíva apytépe oĩ Galeano Olivera, David Abdón.ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI. Guaraní rayhupápe irundyha.4 Guaraní Mbo’esyry omyesãkãva pe tavarandu, tetãkuaa, ha’e kuaaty, tetã rembikuaa rehegua.
Ha oñemboja’o mbohapy hendàicha, ha’e ha’éva hina. Apytu’û rehegua tavarandu. Mba’e’apo rehegua tavarandu ha ava’aty rehegua tavarandu.
*MAURICIO CARDOZO OCAMPO. Mundo Folklórico Paraguayo.
Terere ha’e mboy’urã ka’a ndive ojeipurúva,jehayhuvéva yma ava guaraníkuérante ha katu ko’ág̃a mayma ho’u.
*RAMON SILVA. Diccionario Bilingüe – Asunción Paraguay.
Oipytyvõta omyesakã hag̃ua tembiapo
*GONZALEZ TORREZ, DIONISIO. Cultura Guaraní. Asunción, Paraguay. Editora Litocolor S.R.L.1991.269
Oipytyvõ oñe’ẽ hag̃ua tavarandúre
*SIMBOLO Y MITO DE IDENTIDAD CULTURAL. Diario abc color (15 de marzo de 2011)
Terere ndaha’éi oje’úva...