Errenazimendua Eta Erreforma

ERRENAZIMENDUA ETA ERREFORMA

Andrea Eslava Sabuqui 2.H

1.1 PENTSAERA BERRIA

Humanismoa Italian, nagusiki Florencian, Erroman eta Venecian, XV.mendean sortu eta XVI.mendearenlehen erdian Europa osora zabaldu zen kultrura berritzeko mugimendua izan zen.
Ezaugarri nagusiak:
* Errenazimenduan abiapuntua gizakia da, ez Erdi Aroan bezala, Jainkoa edo Jainkoaren ordezkaria daiturburua.
Horregatik norberaren gogoetan eta arrazoian oinarritzen ziern ezgutza eta egia bilatzeko. Honen ondorioz pentsaera desberdinak sortu ziren eta honekin eztabaidak eta arazoak.
*Pentsaera berri honen iturria Klasizismoa zen, Grezia eta Erromako kultura. Egile klasiko handiak itzuli zituzte; Platon eta Aristoteles, batez ere, eta idazle hauen jokaerak eredutzat hartu zituzten.* Norberaren ideiaren sinestasunaren askatasunaren ondorioz izpiritu zientifiko berria sortu zen, behaketan eta saiakuntzan oinarriturik.
* Herrri hizkuntzak (frantsesa, italiera,gaztelania…) kultura eta jakintzak zabaltzeko erabiltzen ziren, latinera eta greziera ordez. Idazkiak itzultzen hasi ziren eta honekin bibliaren itzulpena egin zuten.
Humanista askok Biblia eta arazoerlijiosoak aztertzen hasi ziren, adostasun fataren gatik. Kristau-humanismoaren irudi nagusia Erasmo Rotterdamgoa izan zen. Erasmok eliza Katolikoa ez zuen onartzen, bere iritziz gogoeta librea onartzenez zuelako.

2.1 ERREFORMAREN ZERGATIAK

Erdi Aroaren bukaeran, gizarteko taldeen arteko eztabaidak eta haserreak sortu ziren, Elizaren jokabideak eraginda.
Arrazoiak:
* Elizako goihierarkia neurrigabeko luxuz bizi zen, kaleetan hainbat eta hainbat txiro izan arren.
* Elizjedearen kultura eskasak eta ohituren lasaikeriak, hau da, Biblian esarritako arau eta jakintza batzukbaztertu egin ziren.
* Eliz karguen salerosketak. Edonor izan ahal zen elizako goi partaidea ordaintzen baldin bazuen, jakintza nahiko izan ez arren.
* Bulden eta induljentzien salmentak,...