Euskal herriko historia geologikoa

Euskal Herriko historia geologikoa

Euskal Herria ur azpian

Euskal Herria ur azpian egon zen historia geologiko gehienean, 600 milioi urtetan. Arrokarik zaharrenak Iparraldean azaleratuziren, Lapurdiko lurretan. Gehienbat harriak metamorfikoak ziren, Kanbriaraurreko gneis eta kuartzitak (1000 eta 600 milioi urte artekoak). Hauek Armorika kontinente txikian (Laurasia eta Gondwanakontinenteen arteko plaka tektoniko berezian) lehenagotik zegoen mendikate baten
erdigunea osatu zuten.

Ordoviziarra (duela 500 eta 440 milioi urte artean)

Euskal Herrian aurkitu direnbizidunen arrastorik zaharrenak garai honetakoak dira,hain zuzen 480 milioi urtekoak. Garai hartan, Euskal Herria sakonera txikiko itsaso batean zegoen murgildua eta ordurako itsas-animaliak existitzenziren.

Devoniarra (duela 395 eta 350 milioi urte artean)

Devoniarrean, Euskal Herria sakonera txikiko eta ur epeleko itsaso batez zegoen estalirik. Ondorioz, uharri-inguruneko bizidunak zirenugarienak.

Karboniferoa (duela 360 eta 280 milioi urte artean)

Duela 280 milioi tolestu zen lurrazalak, gure lurraldean, eragin handia izan zuen. Astindu orogeniko horiek Hertziniarorogenia sortu eta zenbait hondo ozeaniko altxarazi zituzten; horrela, Euskal Herriko lehen alde kontinentalak urgaineratu ziren. Alde kontinental horiek finkatu zirenean, bertan, animalia eta landare batzukhazi ziren.

Triasikoa (duela 250 eta 215 milioi urte artean)

Aldi Triasikoaren hasieran gertatu ziren gertaerek erliebe kontinentala higatu eta suntsitu zuten. Erliebe paleozoikoekmetakin ugari ekarri zituzten, gero eta kantitate handiagoan. Hasieran, kuartzo zuriko konglomeratuez osatuta zeuden. Denbora pasa ahala ordea, harkoskorrak sendo lotuta geratu ziren.
BeheTriasikoaren edo Buntsandstein aldiko serie klastikoek duten ezaugarri nagusiena kolore gorria da eta hau arroken barruan zegoen burdina oxidatzearen ondorio. Horrek orduko baldintza klimatologikoak idorrak...