Euskal mitologia
Hauek dira nabarmendeetakoak:
* MARI
* AKERBELTZ
* JENTILAK
*BASAJAUN
* LAMIAK
* GALTXAGORRI
* TARTALO
* SORGIN
* OLENTZERO
* SUGAAR
* IRATXO
* ZEZENGORRI
* GIZOTSO
* HERIO
* HERENSUGE
* AIDEKO
* ETSAI
*EATE
* ODEI
* GAUEKO
* ERROLAN
* MAIDEEre zeinbait jainkoak zeuden. Naturari lotutako gauzeen pertsonifikazioak ziren.
* Euskal Herriko elezaharretan Lurra, Ama-Lurra, agertzen zaigu Jainko nagusi legez. Izaki guztien bizilekua eta babesa, berezko bizitza indarra duena eta natura guztiaren sortzailea. Landareen eta animalien izatea berak ziurtatzen du, eta gizakioi ere berak eskaintzen digu beharrezkoelikagaia eta bizilekua.
* Marik, euskal mitologiakoko pertsonaia garrantzitsuenak, naturaren personifikazioa eta beste pertsonaia mitologiko guztien nagusia denak, berebiziko harremana dulurrarekin. Sinismen zaharretan Ama-lurraren pertsonifikazioa izan zitekeen. Bere bizilekua lur barnea da hain zuzen ere, haitzuloaetan bizi baita.
* Eguzkia edo Eguzki-Amandrea ere jainkogarrantzitsua izan da euskaldunentzat, berak ematen du beroa eta argia, eta bere menpe dago lurrean bizitza; eguraldi ona edo txarra, uzta oparoa edo eskasa. Baina horrez gain, lurrazpiko jeinuengan boterehandia du; eguna argitzean bere bizilekura erretira arazten baititu.
* Irargi ilargia izendatzeko aldaera bat da, eta asteko egun honek bere baitan darama. Ostirala egun berezia da euskal astean: egunhonetan elkartzen ziren azti eta sorginak; eta jarduera batzuk ostiraletan burutzea debekatua zegoen, hala nola, lan garrantzitsuak hastea, artaldea mendira eramatea, eztia erleei kentzea eta abar....
Regístrate para leer el documento completo.