Felix De Guarania

Félix Giménez Gómez
(Félix de Guarania)
Rekovekue ha Hembiapokue

TECHAUKAHA.

Ñepyrumby 4
Félix de Guarania Rekovekue 5
Hembiapokue
Ñembyasy chupe ojuka 6
Paraguai yvoty techaga’ugui omano 7
Hembiapo kue Karai ñe’eme 9
Ñembojoapy
Félix de Guarania ra’anga(1924-2011) 11
Paha 12
Arandukura jeporekapy 13

3

ÑEPYRUMBY.
Ambue Kuatiaroguejajuhúta Felix de guarania rekovekue rehegua ñamyesakata hembiapokuéra, moo moopa oñehekombo’e mba’e árape pa omano ha opa mba’e oiva oje’eva hese
Ko tembiapo ko árape rome’e tava ore mbo’ehárape,ha’e petei tembiapo orekóva mba’e ikatúva ñanepytyvo opa ára upévare romyanyhe ko’a kuatia rogue kuéra heta mba’epe oje’eva guive ñe’epapara Félix de Guarania rehe
Ambue kuatia roguépe oi petembiapo romopu’a va’ekue opa temimbo’e kuérape guara ha mbo’ehárape guara.

FELIX DE GUARANIA REKOVEKUE

Félix de Guarania : Heñoi'akue Paraguarípe, áry 1924-pe. Heratee ha’ehína Félix Giménez Gómez. Guarani ñe’ë Mbo’ehára ha ñe’ëpapára ohaíva moköive ñane ñe’ëme. Omoheñoiva’ekue heta Guarani rayhuhára aty, umíva apytépe Instituto de Lingüística Guarani del Paraguay Mbo’ehára katupyry ReinaldoJulián Decoud Larrosa ndive. Avei omoheñói Centro Paraguayo de Investigaciones Lingüísticas, ojekuaavéva Cepail-ramo. Oikundaha ñane retä tuichakue javeve ha avei oikojepe heta ary ambue tetä Europa-pegua rupi. Ohai: “Tuju nde’aho’i che retä”, “Tojevy kuarahy”, “Pétalos” ha hetaiteve ambue.

Y tuva ha isy ha’e okaraygua chokokue ovava’ekue avaguasupe oñeha’avo ome’e tekomba’e imembykuerape,karai Felix ojapova’ekue mita mbo’e ha mbyte mbo’e mbo’ehaguasupe pohanokuaahape ohejava uperire oñemonambi ñemoka’irai rupi ha oñemondo Mariscal Estigarribia ,chaco Paraguaype . Ombojekuaava’ekue petei tembiapo herava ,oñemoiva’ekue indexpe Departamento nacional de propagandarehe (DENAPRO) aty mbotoveva ojokova mbaretepe gnral Higinio Morinigo arape guara.
Potei jasy oi rire ka’iraipe oseupegui hasyrupi omba’apo jetu’u haguere.
Upe rire ou jevy tava paraguaype jasy poteime ary 1946 pe .Upe arype oike jevy mbo’ehaguasu derechope ,oheja jevyva avei oñepyru haguere ñorairoguasu.
Karai Felix de guarania ojegueraha jevy ka’iraipe paraguaype guape hamete mokoi ary ,ha upe rire oñeguenohe jevy ary 1949.
Upe rire guive ary 1960 oike jevy mbo’ehaguasupe filosofiape paraguaype ,umi arapeoñemose ñane retagui gnral Alfredo Stroner oikogui mbaretepe.
Oñemose rire oho teta Argentinape hembireko ha ita’yra kuerandive.
Oiko 26 ary mombyry ñane retagui,umi teta oikohaguepe heta avei omba’apo guaraní ñe’e mbo’eharamo.
Ourire jevy ñane retame oparire mba’etepe jeiko 1989 Stroner arape guare .Ha’e ombohasa va’ekue ñane ñe’e guaranipe leiguasu.
Ary 2008 pe oñepyru hasydiabetesgui upevare ohejamante pe hembiapo ha’eva’ekue mbo’ehara ,upeicha avei mba’asy pa’u rupi ohai gueteri ñe’epotyha heta tembiapo guaraní rehegua.
Ha upeicha oguahe ara pahape parundy jasyapy ary 2011 pe,upero guare ha’e oguereko papoapy pokoi ary.5

HEMBIAPOKUE.

ÑEMBYASY CHUPE OJUKA
Hi’ante cheve ,hi’ante ojeityra’e amo ype
Aguapy amombe’umi :ha ikorasomi opyta
Mitakuña neporava , oje’e: omano ro’ygui..
Ñembyasygui osapymi! Chupe ñembyasy ojuka!
Yvotyeta iñapesava ha pe ityvy ro’ysame
Ijerere hyakuavu opyta ha’eñomi…
Roguerahavo ityvypeopimimi anga ahetuva
Mitakuña jehaihu ha isapatu moroti
Pe ohayhuvape ome’eva kiriringuete,pytuma
Ijopo mandu’ara apu’a ha upegui aha
Ha’e ojevy mendarema mborayhugui anga amanova
Ñembyasy chupe ojuka!...