Flamenco: una introducción desde su origen hasta nuestros días

Hugvísindasvið

Flamenco: una introducción desde su origen
hasta nuestros días

El grito del pueblo

Ritgerð til B.A.-prófs

Eva Ösp Ögmundsdóttir

Apríl 2010

Háskóli Íslands
Hugvísindasvið

Spænska

Flamenco: una introducción desde su
origen hasta nuestros días
El grito del pueblo

Ritgerð til B.A.-prófs

Eva Ösp Ögmundsdóttir
Kt.: 130382-5259

Leiðbeinandi: ErlaErlendsdóttir
Apríl 2010

Þessi ritgerð fjallar um flamengó, sem er talið vera um það bil þriggja alda gamalt
listform sem á uppruna sinn í Andalúsíu á Spáni, og er tjáð í gegnum söng, dans og
gítarleik. Fjallað er um uppruna flamengósins og þátt sígauna í sköpun þess ásamt því
að stiklað er á stóru um sögu sígauna á Spáni og ferðalag þeirra þangað. Þá er einnig
farið yfir sögu flamengósinsog litið á þau tímabil sem hafa haft mikilvæg áhrif á þróun
listgreinarinnar. Áður en fjallað er um sönginn, sem er upprunalegt form flamengósins,
er farið yfir þau stílbrigði sem fyrirfinnast innan flamengósins og nokkur
grundvallarhugtök útskýrð sem gerir lesanda kleift að skilja betur um hvað er að ræða
þegar lengra er haldið. Þegar fjallað er um sönginn er farið yfir sögu hans allt frá þvíhvernig talið er að hann hafi fyrst orðið til og hvernig fyrstu hrópin hafa þróast í það
sem í dag þekkist sem flamengó. Jafnframt er rætt um notkun orða úr fornu máli
sígauna í flamengó lögum, ásamt því að skoða helstu umfjöllunarefni laganna og kynna
til sögunnar eina frægustu persónu flamengósins fyrr og síðar, Camarón de La Isla.
Síðan er farið yfir uppruna, sögu og þróun flamengógítarsins og jafnframt er talað um
önnur hljóðfæri sem tilheyra flamengói ekki upprunalega, en eru mikið notuð í
flamengó tónlist nú til dags. Þá er komið inn á nýjustu stefnur innan flamengósins og
hvað er að gerast í nútíma flamengó tónlist. Síðan er farið yfir sögu og þróun dansins og
fjallað er um viðeigandi fatnað og skóbúnað og að lokum er allt efni ritgerðarinnar
dregið saman í niðurstöðu oglokaorð.

3

Índice
1. Introducción…………………………………………….……….….….1
2. Los gitanos y el origen del flamenco.…………………….……….…..2
2.1. El origen del pueblo gitano……………………….………….….…3
2.2. Los gitanos en España………………………………………….….5
2.3. Leyes anti gitanas y la persecución del pueblo gitano….……….…6
2.4. El origen del flamenco………………………………….……...…..7
3. La historia del flamenco………………………………….…………..93.1. Las etapas de la historia del flamenco……………….…………….9
3.2. Los Café cantantes…………………………………..…..….…….13
3.3. El concurso de Cante Jondo en Granada en 1922…..…………....15
3.4. La ópera flamenca……………………………..……………...…..16
3.5. Los tablaos…………………………………...…………………...17
3.6. Los peligros que amenazan al flamenco…...……………………..19
4. Los estilos/ palos del flamencos…….…………………..…………….20
4.1. Lojondo…………………….…………...………………..……...20
4.2. El compás………………….…………………………..…………22
4.3. Las tonás………………….……………………………………...23
4.4. Las seguiriyas…………….………………………………………24
4.5. Las soleares……………….……….……….………………….....25
4.6. Las bulerías……………….………..……………………….……27
4.7. Los tangos………………..………………………………………27
4.8. Cantiñas………………………………………………………….29
4.9. El fandango………………………………………………..….....30
4.10. Cantes deLevante…………….………………………………31
4.11. Otros estilos…………………..……………………………….33
5. El cante……………………………………………………………….34
5.1. El cante puro……………………………………………………..36
5.2. Cómo surge el cante……………………………………………..37
5.3. La geografía del cante……………………………..……………..38
5.3.1. Sevilla……………………………………………………..40
5.3.2. Cádiz y Jerez………………………………………..…….41
5.3.3. Andalucía y el Levante……………………………………42
5.3.4. Madrid yBarcelona……………………………………….43
5.3.5. El mundo………………………………………………….44
5.4. El caló…………………………………………………………….45
5.5. Las letras y temas de los cantes…………………………………..46
5.6. Camarón de La Isla (1950-1992)…………………………………48
6. La guitarra y otros instrumentos……………………………………50
6.1. La historia y el desarrollo de la guitarra flamenca………………..50
6.2. El cajón……………….…………………………………....……...54
6.3. Las...