flora medicinal
RÄ B'ATHA, NGETHO GO GEHYA YÄ NFADI MA META YÄ ÑÁHÑU
Gordolobo, Gordolobo
Gnaphalium sp.
Gordolobo
Ge n'a rä ndäpo ngu nde metro rähñets'i, nu rä za xä nkoni ha xä m'ospi, nu yä xi xä nts'ut'i ha xä ma n'ehe xä m'ospi, te ga'tho ha rä ts'ut'o, nu'u nja'ti yä dängi ha nuu ma ña yä notsi. Ha rä ñäxu rä ndäpu uni yä doni ge nu yä zinuni yä t'axi ha nubye dä ñäts'i ngu yä zi nt'exke xä nt'axi. Nuna ndäpo uni ndunthi nubye uäi, ha dä uadi rä doni rä zänä rä diciembre ko nu yä tse. Te ha rä b'atha n'e ha yä hñe, tsa dä uni ha yä ñ'un'e ha yä mehe.
Hinxä nju ha t'ena ge rä pañ'ethi.
Habu kohi nu yä hnini. Ja nuni Ndsanxua Ixtenco, San Pablo Citlaltepetl, Huamantla de Juárez, Soltepec n'e nuni hnini Zaragoza.
Hanja dä t'ot'e.Nu rä Gordolobo xahño pa dä t'othe nu rä thehe. Drä ju rä yä zi doni ha dä drä thuni nde litro rä sei, pa dä ts'i gä xudi n'itho. N'ehe ot'e xahño pa yä xihñe.
Hanja fudi rä hñeni. Nu rä thehe ehengetho y'o ha rä ndähi ha hindi nkom'i, dä mobo yä ua. Nubye hehe ndunthi xä ñ'u rä tina n'e rä y'uga. Ge rä thehe gä tse n'ehe ja rä thehe gä pa.
Pa mar'a yä nt'ot'e. Hinte ma n'a t'ot'e thoni nunändäpo.
Gordolobo
Es una planta que mide como 50 cm de alto, palito liso y cenizo. Hojas delgadas, alargadas, cenizas, crecen en toda la varita, las de abajo son grandes y las de arriba son tiernas. Lasflores en la punta de la varita, se dan como bolitas blancas, cuando maduran parecen como cepillitos blancos. Se da mucho en el temporal, y se acaba en diciembre con las heladas. Crece en el campo,barrancas, puede darse en los caminos y en los solares. No amarga y se considera caliente.
Localización geográfica regional. San Juan Ixtenco, San Pablo Zitlaltepetl, Huamantla de Juárez, Soltepec y enla colonia Zaragoza.
Uso medicinal. Se usa para curar la tos: se toman unas poquitas de flores y se hierven en medio litro de pulque, para que se tome de preferencia en ayunas. Esto también le...
Regístrate para leer el documento completo.