Hjio

2.atala

Txeke : Banku –kontu baten jabeak bankuari bere kontuan zorna jazoaz edo zordunduz bertan jasotzen den zenbateko jakineko ordainketa egitea,agintzen duen agiria.
Txeke izendunak txekea kobratzeko eskubidea duen persona izena du ,eta eramateari eginak,
Berriz, txekea daramanak edo bankuaren aurrean txekea aurkezten duen edonork kobra dezake. Txeke jurutzatua bere gaineanzeharkako bi lerro marrazturik izaten dituen txeke mota : ezin daiteke ezkudirutan kobra , beste kontu batean sartuz kobra daitezke soilik.
Txeke zuria zenbatekoa diru kopurua alegia , idatzirik ez duen txekea. Sinaturik denez gero , kobratzeko duenak nahi duen zenbatekoa kobra dezakeena.

Akzioak: Sozietate anónimo batean capital banatuta dagoen zatietako bakoitza . Kapitalaren zatibakoitzan jabegoa ziurtatzen duen ajiria. Sozietate anonimoetan akzioa izaten da jabego titulua . Akzioak ondasun mugigarriak izaten dira horietan ; diru kopuru bat ematen dute aditzera , bakoitzak adierazten duen diru kopurua , alegia. Daramanaren akzioa , jabea zein den ageri ez dueña , eta horren bestez jabea akzioa daukana bera dela uste dena.
Kapital akzio daukana kapital soziala itzultzenbada ,berari dagozkion errentak irabaziz gainera , beraren balio izendatua ere itzul dakion eskubidea duena . Akzio izendatua bere baitan akzioaren beraren jabe den pertsonaren legezko nahiz fisiko izena duena.

Oligopolioa :Halere, urruneko eragiketa komertzialak gauzatzeko eragozpen handiak zeuden, dirutan edo ondasunetan gordetako balioa besterik ez baitzegoen. Italiar hiriak hasi ziren zorziurtagiriak banatzen ordainbide gisa (.obligazioak. edo .kanbio letrak.). Bidaietako lapurreten arriskua murrizteko asmoz, merkatariek aldean eraman ohi zituzten obligazio horiek. Ziurtagirietan zordunaren eta mailegatzailearen izena idatzita zeuden, baita ordainketa data eta urre edo zilar kantitatea ere. Bankariak laster hasi ziren obligazio horiekin lan egiten. Kontratu mota horretako lehendokumentua 1156. Urtekoa da. Batez ere italiar merkatariek segitu zuten obligazioak erabiltzen, eta sistema bimetalikoa izan zen sistema nagusia Hogeita Hamar Urteko gerra heldu arte. Gerrak eragindako kaos ekonomikoa zela-eta, hainbat agintarik, kasu baterako, suediar errege-erreginek diru papera hobetsi zuten, geroago, 1694. urtean, Ingalaterrako Bankuak jarri zuen abian, eta1716.an FrantziakoBanque generale-k. Europan diru fi duziarioaren etorrerak fase berri baten hasiera adierazi zuen diruaren bilakaeran. Herrialdeetako diru fiduziario sistema ezartzeko eta arautzeko eskuduntza gobernuen esku zegoen, baina —banku zentralak eta finantza sistema— bezalako beste erakunde publiko eta pribatu batzuek funtsezko papera bete dute diru nazionalaren arrakastan.

1.atala

Europan eginziren lehen metalezko txanpon estandarizatuak eta egiaztatuak. Grekoekzilarrezko txanponak agerrarazi zituzten K.a. 700. urte inguruan; Aegina (K.a. 595), Atenas(K.a. 575) eta Korinto (K.a. 570) izan ziren txanpon propioak egin zituzten lehen greziar hiri-estatuak. Atenasko drakmaren zilarrezko edukiak, bere hontz legendariogatik famatuazena, 400 urte inguru iraun zuen. Greziar txanponak oso eremuzabalean erabiltzen ziren Alexandro Handiak zabaldu zuena, eta arkeologoek Espainiatik Indiarainoko esparrugeografi koan aurkitu dituzte. Erromatarrek lehendik diru gisa aes signatum izenekobrontzezko barra astunak erabili zituzten, baina gero greziar berrikuntza hura hartuzuten, diru ofi zialak erabiliz, eta lehenengoak izan ziren sistema bimetalikoa erabiltzen,zilarrezko denarius eta urrezkoaureus txanponekin.
Neron enperadorearen garaian, K.o. I. mendean, gero eta metal preziatu gutxiago hasiziren jartzen txanponen edukietan, izan ere, inperioaren defi zit izugarria zela eta, berediru-fabriketan urrezkoen eta zilarrezkoen ordez aleaziozko txanponak egiteari ekin zioten. Txanponen balio intrintsekoaren jaitsieraren ondorioz, ondasunen eta zerbitzuen prezioakigo egin ziren. Geroago,...