Juegos Tradicionales Quintana Roo

Páginas: 2 (365 palabras) Publicado: 24 de octubre de 2012
Juegos tradicionales
Maasewáal báaxalo’ob

X-Caretche’
Ku kaxta’al jump’éel xa’ayche’, ts’okole’ ku ch’a’aka yáanal u xa’ay, ts’o’okole’ ku ts’áabal u mejen sutil pola’an yéetel chakaj.Ts’o’okole’ ku bisa’al mejen paalal wa kuch yóok’ol ti’al ma’ u ka’anal máak.





El carrito
Primeramente se busca una madera con orqueta, seguidamente se corta debajo de ella y posteriormente se le ponenlas dos llantas de palo mulato. Una vez terminado, se usa como un carrito sirve para transportar a los niños a un lugar y que no se cansen o para llevar una carga. Antiguamente se usaba para llevarmaíz, leña o a enfermos.











Le p’ixton

Ku meeta’al kanp’éel joolo’ob tiu mejen yamo’ob yan tu ba’paacho’ yéetel jumpéel puuts’. Ts’o’okole’ ku ju’upu ichil u mejen joolilo’objun xéet’ k’áan ka’ p’áatak jump’eeli’ u jook’il u k’áanil, ts’o’okole ku k’a’axal ts’o’okole’ ku ma’achal tu chan k’áanilo’, ts’o’okole’ ku pirinsuutta’al.
Ichil u suute’ yanu xuuxub, máax u’uyke’ kuch’enxikintik.



El fruto silvestre
Se le hace cuatro agujeros al fruto del p’ixton en las divisiones que tiene y se le introduce un pedazo de hilo de tal modo que quede en ambos lados,seguidamente se amarra y se va girando sosteniendo el hilo.
Durante su giro producirá un silbido que entretiene a todo aquel que lo escuche.











Le timbombáao’
Yéetel junxéet’ che’e kupóolaláal le timbombáao’, ku súusa’al jach ma’alob, ts’o’okole’ ku wóolkinsa’al chúumuk ti’, tu xuulo’obe’ ku p’a’atal u mejen xuulo’ob, yéetel u láak’ chan che’e ku ja’ats’a u paach yan xan u nachtal.Le chan paal yáax jats’ko’, yanu p’sik jayp’éel mejen che’ yan ti’, tak tu’ux k’uchi.
Le máax ku jaats’ik jach náache’, leeti’ le ku náajalo’.


La timbomba
Con un pedazo de madera se forma latimbomba, se pela muy bien y se le da una forma ovalada de tal modo que en los lados tenga puntas, con otra madera de medio metro se le golpea por la punta mientras este cae en algún lugar, el...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • Quintana roo
  • Estado de quintana roo
  • Quintana Roo
  • Quintana Roo
  • Quintana Roo
  • Quintana roo
  • quintana roo
  • quintana roo

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS