Latin
Erromatar literaturan, alegiak edo fabulak kontuan hartu behar ditugu.
Alegiak hauek dira: asmo didaktikoa duten ipuin laburrak. Protagonistak animaliak izan ohi dira, eta giza ezaugarriakagertu ohi dituzte, hau da, hitz egiteko eta arrazoitzeko gaitasuna.
Ipuinaren amaieran idazleak irakurleari ikasbide jakin bat helarazten dio.
Animaliak, alegietan, gizakiaren bertuteen eta akatsensinboloak dira: adibidez, lehoiak indarra eta harrokeria sinbolizatzen ditu; azeriak, maltzurkeria; astoak, batzuetan, ergelkeria eta, besteetan, baztertuen nahigabeak; inurriak, etengabeko lana;dortokak, zuhurtzia…
Erromako alegi-iturria Greziako Esopo izan zen, baina badirudi Ekialdean jorratu zela genero hau Grezian baino lehen.
Fedrok bere aldetik Esoporen fabulak bertsoetan jarrizituen. Fedroren fabulek hau oihartzun zabala izan zuten Erdi Aroan eta gerora Jean de La Fontaine XVII. mendean eta Felix Maria Samaniego XVIII. mendean fabulistek Fedro bera izan zuten eredu eurenfabulak osatzeko.
Fedro, Mazedonian jaioa, (K. a. 15 - K. o. 50) latinezko alegia-idazlea izan zen. Mutiko zela, preso hartu zuten, eta Erromara eraman zuten esklabo; Augustok liberto egin zuen.Alegia-liburuak osorik latinera itzuli zituen lehenengo idazlea izan zen. Esoporen zenbait greziar alegia ianbo-bertsoetara egokitu zituen askatasun osoz. Gainerakoan, Fedroren estiloa pobrea zen irudipoetikoei zegokienez, eta bere epiteto gehienak konbentzionalak ziren. Irakasbide morala izaten zuten fabulek; batzuetan aipamen politikoak ere egiten zituen ausardiaz. Pertsonaia nagusiak animaliakagertzen zituzten fabulak oso ospetsuak egin ziren bai Europan bai ekialdean. XVIII. mendean, Fedroren hirurogeita lau fabula biltzen zituen eskuizkribua aurkitu zen Parman.
Ondoren, Vatikanon beste...
Regístrate para leer el documento completo.