Latin

UNIDADE

4
ÍNDICE DE CONTIDOS 1.1. O infinitivo 1.2. O participio

As construcións de infinitivo e participio Tradución: Eutropio (II) O teatro en Roma Toponimia e latinismos (IV)

1. SINTAXE : AS CONSTRUCIÓNS DE INFINITIVO, PARTICIPIO.

2. TRADUCIÓN DE PROSA: EUTROPIO (II) 3. O TEATRO EN ROMA: A TRAXEDIA E A COMEDIA (PLAUTO) 3.1. Definición e características xerais do teatro 3.2. Tiposde teatro en Roma: traxedia, comedia, fabula atellana e mimo 3.3. A traxedia romana 1.4. A comedia romana: Plauto 4. TOPONIMIA (IV): DE COUTO A FONDEVILA 5. LATINISMOS (IV): DE ET CETERA A HABEAS CORPVS

Despois de estudar a morfoloxía e unha pequena introdución as funcións das formas non persoais do verbo (Unidade 2), traballarase nesta unidade máis en profundidade a súa sintaxe. A complexidadee gran diferenza coas nosas linguas destas formas fará que nos deteñamos en tres aspectos fundamentais: • • • revisar a súa formación, entender a súas funcións e desenvolver técnicas de tradución ao galego e ao castelán.

Na parte de literatura abordaremos o tema do teatro, especialmente o da comedia con especial atención a Plauto e a Terencio. É necesario facer fincapé sempre nascaracterísticas básicas dos xéneros literarios, sen perder de vista o mundo dos conceptos que tentan transmitirnos e a súa función social. Lingua Sintaxe latina: As construcións de: • • Infinitivo Participio. Toponimia e Latinismos Pervivencia do latín no galego e castelán a través da • • toponimia e das expresións latinas Literatura latina O teatro en Roma. Traxedia e Comedia. Plauto

aínda utilizadas naactualidade.

LATÍN II / Unidade 4. Sintaxe latina: as construcións de infinitivo e participio. 1

1. Sintaxe: As construcións de infinitivo e participio
Na Unidade 2 fixemos un repaso da morfoloxía das formas nominais do verbo. Agora abordaremos o seu comportamento sintáctico. É preciso ter presente que a comprensión e o dominio do funcionamento de infinitivo e participio latinos sonfundamentais para adquirir destreza na tradución dos textos. Aínda que non todos os autores as empregan coa mesma frecuencia, as construcións nas que participan son moi frecuentes: se sabemos analizalas e interpretalas correctamente teremos un bo treito percorrido. Para o que se refire ó xerundio, xerundivo e supino, as outras formas nominais do verbo, remitimos ó exposto na Unidade 2, no que expoñiamos osseus rasgos morfosintácticos

1.1. O infinitivo
O infinitivo, que é un derivado verbal, ten un comportamento bastante diferente ao que amosa nas nosas linguas nas que pode desempeñar tódalas funcións propias dun substantivo, formar perífrases e incluso ir acompañado de preposicións. En latín as súas funcións están moi delimitadas. 1. O infinitivo pode aparecer na cláusula cumprindo, de xeitoanálogo aos substantivos, as funcións de suxeito, atributo, obxecto directo e predicativo ou adxacente: Dulce est amāre – “Amar é doce” – SUX (o infinitivo é un substantivo neutro) Ego vivĕre amo – “Eu amo vivir” – OD Este xiro non é problemático á hora de traducir, dada a semellanza co que acontece nas nosas linguas. Nas gramáticas é frecuente atopar a denominación “infinitivo concertado”. 2. Maisos autores latinos empregan moito unha construción moi característica, propia do infinitivo en presenza de determinados verbos, pertencentes a campos semánticos de “lingua”, “pensamento”, “vontade” ou “sentimento”. Vexamos o seguinte exemplo: Te advenisse gaudeo

LATÍN II / Unidade 4. Sintaxe latina: as construcións de infinitivo e participio. 2

Esta cláusula significa “Alégrome de que (ti)viñeras”. A partir desta tradución, as gramáticas latinas tradicionais din que estamos diante dunha “oración de infinitivo non concertado, con SUX en AC”, que tamén se denomina AcI (=Accusativus cum Infinitivo). Con isto quere dicirse que o SUX do verbo principal non coincide co do infinitivo. Efectivamente, gaudeo ten como SUX un ego elíptico, presente na desinencia –o. Sen embargo, advenisse...