MARX O MATERIALISMO HISTORICO


O MATERIALISMO HISTÓRICO

Na produción social de su existencia, os homes entran en relacións determinadas, necesarias, independentes da súa vontade; estas relacións de produción corresponden a un grao determinado de desenvolvemento das súas forzas produtivas materiais. O conxunto destas relacións de produción constitúe a estrutura económica da sociedade, a base real, sobre a cal elévaseunha superestructura xurídica e política e á que corresponden formas sociais determinadas de conciencia. O modo de produción da vida material condiciona o proceso de vida social, política e intelectual en xeral. Non é a conciencia dos homes a que determina a realidade; pola contra, a realidade social é a que determina a súa conciencia. Durante o curso do seu desenvolvemento, as forzas produtoras dasociedade entran en contradición coas relacións de produción existentes, ou, o cal non é máis que a súa expresión xurídica, coas relacións de propiedade en cuxo interior moveuse ata entón. De formas de desenvolvemento das forzas produtivas que eran, estas relacións convértense en trabas destas forzas. Entón ábrese unha era de revolución social.
(Marx: Contribución á crítica da economía política).O texto é un fragmento da Contribución á crítica da economía política, obra na que, xunto aos Manuscritos de Economía e Filosofía, Marx critica a filosofía hegeliana. Nas dúas obras conflúen a filosofía clásica (Hegel), os achados científicos dos economistas ingleses (D. Ricardo e A. Smith), e a utopía revolucionaria dos socialistas franceses (Fourier e Saint-Simon entre outros). Neste textoMarx sintetiza a súa teoría da sociedade e da historia: o materialismo histórico. As ideas centrais do texto son, en primeiro lugar, que o que pensan os homes é un produto da sociedade en que viven (a conciencia é un produto social), xa que é a estrutura básica (económica) a que determina o funcionamento dunha sociedade (superestructura) e os distintos xeitos de pensar. En segundo lugar, Marxexplica como as relacións de produción acaban converténdose nunha traba para as forzas produtivas polo que se abre un período de revolución social: destrución e substitución dunhas relacións de produción por outras.

As relacións de produción son as relacións que se establecen entre os distintos membros dunha sociedade histórica concreta na realización das actividades que aseguran a produciónsocial da vida segundo unha determinada forma ou modo de produción. Estas relacións están determinadas polo lugar que se ocupa na división social do traballo e no intercambio, distribución e apropiación do beneficio social. Por isto, as relacións de produción, tal como reflicte o texto, teñen a súa expresión xurídica nas relacións de propiedade. A desigual distribución do traballo e do beneficio(típica das sociedades nas que existe a propiedade privada dos medios de produción) implica a existencia de clases antagónicas e a loita de clases como fonte permanente de conflitos sociais e motor da historia. Para Marx, as relacións de produción, como son a división do traballo, as formas de distribución e de intercambio dos bens producidos, concrétanse historicamente nas formas xurídicas da propiedadeda terra e dos bens produtivos en xeral. Por isto, existe unha tensión dialéctica entre as forzas produtivas, sempre crecentes, e as relacións de produción establecidas que, nun determinado momento convértense entrabas. Na filosofía marxista a estrutura económica (base económica) é a relación historicamente establecida entre as forzas produtivas e as relacións de produción en tanto que determinaa produción dunha ideoloxía acorde co sistema ou modo de produción en cada momento histórico. A estrutura económica, xa que logo, é a que determina a superestructura que está constituída polas formas de conciencia ou formas ideolóxicas e que non son senón o conxunto de representacións (ideas, imaxes, símbolos, mitos, etc.) e valores da sociedade nun momento dado. A ideoloxía dominante en cada...