Naturren 7.gaia

7.gaia
Eguzkitik iristen zaigun argia

Egilea:

Hasierako data: 2011-01-31
Amaierako data: 2011-02-23

GOGORATU ETA ERANTZUN 125.orri osoa
1.-Zer prozesu egiten dute landareek eta algek Eguzkiaren argia erabiliz?
Fotosintesia.
2.-Nola erabiltzen dugu gizakiok eguzki energia?
Beroa sortzeko eta elektrizitatea ekoizteko erabiltzen dugu.
3.-Zer da berotegi-efektua eta zerk eragitendu?
B)Atmosfera berotzea da, atmosferako karbono dioxidoak beroari eusten diotelako.
?.-BILATU ERANTZUNA: Zer dira haize katabatikoak?
Haize gozoak eta freskoak dira.
Non eta zer egoeratan sortzen dira?
Ilunabarrean sortu eta haranean behera joaten dira.
1-EGUZKIAREN ENERGIA 126.orri osoa
1.-Astronauten espazio ontziak blindaje-geruza lodia dute.Zergatik?
Erradiazioetatik babesteko.2.-Demagun, irudian adierazitako esperimentuan, sutan ez dagoen ontziko ura orain baino beroago dagoela; esate baterako, 95oC-an. Eta demagun sutan dagoen ontziko ura, berriz, orain baino hotzago dagoela; adibidez, 40oC-an. Orduan ere haietako batean soilik mugituko litzake ura?
Bai.
Zeinetan?
Sutan dagoen ontzian urak mugitzen jarraituko du eta bestean, izan ere, suari esker uretan tenperaturaaldeak daude, eta horrek eragina sortzen du mugimendua.
3.-Ontzi bete ur daukagu. Ez dago sutan, eta uraren tenperatura altuagoa da azalean, hondoan baino. Mugituko al da ura?
Ez, ur beroa azalera igotzeko joera duelako, eta kasu honetan, ur beroa azalean dagoelako.
2-EGUZKI-ENERGIAREN BANAKETA 127 orri osoa
4.-Eguzkiak homogeneotasun osoz berotuko balu Lurra, eta Lurraren gainazal osoantenperatura berbera egingo balu, sortuko al litzateke ozeano-haizerik eta – lasterrik?
Ez, haize laster atmosferikoak eta ur laster ozeanikoak tenperatura aldeak izateagatik sortzen direlako, eta kasu horretan ez litzateke tenperatura alderik izango.
5.-Argazkiko hodei-eraketa espiralari begiratuta, Lurra lehen aldiz ikusiko lukeen estralurtar batek ondorioztatuko luke gure planetakerreakzio-higidura duela. Zergatik?
Errotazio-higidurak haize-lasterrek desberdintzen dituelako, eta horren ondorioz, makurtu egiten dira. Haize-lasterren masa eta abiadura zenbat eta handiagoa izan, orduan eta makurragoak izango dira eta kiribilak osatuko dituzte.
3-DINAMIKA ATMOSFERIKOA TOKIKO ESKALAN 128.orri osoa
6.-Azaldu urratsez urrats nola diren goranzko haize-laster termikoak eta zergatik sortzendiren hodeiak.
Aire hotzak jaisteko eta beroak igotzeko joera du. Horrek, askotan, lurretik zutabe ikusezinen moduan aire zorrotadak igotzea eragiten du . Egun eguzkitsuetan, zenbait metroko aire hotza dagoenean, lurra beroa metatuz doanean, eta aldi berean, haren gaineko airea berotzean, aire bero hori lurretik bereizi eta goranzko haize-laster horietako bat sortzen da.
129.orria osoa
7.-Azaldunola sortzen den itsas haize kirria eta zergatik alderantzikatzen den gauez haren zirkulu-noranzkoa.
Lurzoruak haren gaineko airean berotzen du, eta airea goranzko haize-las-ter termikoetan igotzen da. Gora egiten duenean, itsasoaren gaineko aire freskoagoa “xurgatzen du” , horren ondorioz, kontinenterantz jotzen duen haize kirri bat sortzen du.
8.-Inbertsio termikoak goi-presioko egoeretansortzen dira. Noiz izango da handiena hiri handi bateko airearen kutsadura-maila, haren inguruan antizikloi bat dagoenean ala depresio bat igarotzen ari denean?
Antizikloi bat igarotzen denean.

4-DINAMIKA ATMOSFERIKOAN ESKALA HANDIAN 130.orria osoa
9.-Meteorologoek, hurrengo egunetan zer-nolako eguraldia egingo duen jakiteko, zenbait urratsi jarraitzen diote. Ordenatu urrats horiek.
1. satelitemeteorologoek bidalitako argazkiak banatzea.
2. presio atmosferikoari tenperaturei eta prezipitazioei buruzko datuak jasotzea.
3. isobara-mapak egitea.
10.-Eskuineko mapako zer lekutan sortuko dira haizerik bizienak?
Galizian.
11.-Bilatu FUNTZESKO KONTZEPTUAK atalean isobara hitzaren esanahia.
ISOBARA: meteorologia-mapa batean presio atmosferiko bereko puntuak lotzen dituen lerroa. Kurba...