otomí

Páginas: 7 (1654 palabras) Publicado: 5 de julio de 2014
Los animales encontrados aquí es el mamut porque los huesos son más resistentes y es un animal corpulento, hubo una gran cantidad de animales.
N´a ra zuhue bi m´ukua , jä nxothmatha ya ñehe ge ra fanthe ne xangu ya zuhue.
Uno localizado aquí es resto de mamut y encontrados pintura rupestre bastantes antiguos, cuando el hombre todavía no conocía la agricultura, se dedicaban a la recolección.Biri ni hua ya ndo´yo ya mamut ne bi rini ya kuhu ma yamu xma yamu; un ra tada hite yamu xi ma yamu; un r atada hite mi padi ra mpoti , me mpefi t ora nmutsi.
Y está piedra en donde la encontró?
Un ra do hambu bi dini?

En Tixmadejé y en las Arenas, atrás del cerro; rumbo a Temascalcingo y en San Idelfonso se han encontrado. Algo importante la huella de un animal, lo más antiguo que hay yuna variedad de hojas …. Esta piedra se ha encontrado en Guamango; este es un resto que se ha convertido en piedra por la antigüedad, se calcula que unos 15 mil años lo que tiene está.
Bi dini ntixmadehe ne ja hnini momu k ara xutha ra mbothi ; ra ñu matha numuan Idelfonso xa r ´ini´, xixa nxotho maho n´a ra zuhue ma ´yamu ne un xangu xi doni.
Nunu ra do bi rini ka huamango , nunu randoyo xa mpodi gemu ra do xi ma yamu; tu n´a ra yoho kut´a mo j´ya nunu ra do .

Aquí hubo una actividad volcánica muy notable dicen que aquí hubo una erupción volcánica muy notable, nos dejó la falla lo que se llama Zapopán- Acambay; viene por toda la costa ahí hubo una actividad l1volcánica se han localizado muchas piedras volcánicas de piedritas.
Nuhua bi nja ra fugi ra johi ya thogi n´a ret´ama kut´a (Mu mo) njeya. Bi hiegi ra tsoni Zapopan –Acambay, que ua ehe gotho ya nani ya toho; xa rini xangu ya do fugi johi.
03:08 Dr.- Entonces los mamuts sobre todo por su resistencia y por su tamaño son los que más se han encontrado; se han encontrado más solo que con el contacto con el ambiente, el aire y otros factores.
Un ya mamut nguts´i zethi n era netsi nugu xangu ra dini pe ge muntsira johi ra ndahi ne xangu ya thogi ra johi.
Miguel .Que más tiene de los restos fósiles de aquí en Acambay?
Te motho jahua Xamge?
Dr- Mire en este cuadro están todos los hallazgos de aquí de la región: viene propiamente anterior a la colonia; luego los aztecas, toltecas y los teotihuacanos y más abajo las osamentas de mamuts, propiamente es un corte lo que tiene relación con Acambay (Una etapacronológica encontrada aquí en Acambay)
Hiandi nuna ra rini nuhua k ara luga uti numu ra thogi rae he ya jäi ja ranqui ra yamu Shimo ; nepu ya Aztecas , ya Toltecas ne ya Teotihuacanos . Xi ma dui uti ya ndoyo ma yamu ya Mamut.
Miguel. Como cuantos años tiene esta comunidad?
Tengu njeya petsi nunu ra hnini?
Dr- Como recolectores y cazadores se remonta a unos …. mil años; los restos demamuts a unos 15 mil años, también se han encontrado restos humanos … la época de los mamuts y las pinturas rupestres.
Ge ra nmuts´i n era hioni zuhue xa thogi n´a ret´a ma kut´a mo njeya ra thogi ya mamut ne ya kuhu ma yamu.
Miguel -Usted que conoce más sobre Acambay; por ejemplo esta zona se habla lengua originaria hñähñu (Otomí) de conde provenimos o procedemos? –Dr.- Hay un grupo que sellama Otopame, los otopames abarcan varias grupos; Otomíes, mazahuas y otros más; los más conocidos los Otomíes y los Mazahuas abarca parte de Temascalcingo y por acá el grupo Otomí.
Uni ge gi pädi xangu ya thogi Xamge ; nuhua ña ya hnähñu hampu bi ñehe ya jäi?
Dr. Mui n´a ra nmuntsi jäi . ya ju Otopame; ya Otopame berca Xangu nmunts´i ; Hñähñu, Mazahuas ne n´a xangu: ya si xampädi ya hñahñu ne yaMazahua thogi n´a por Temazcalcingo, nekua ya nmuts´i nhähñu.
El grupo Otomí fue controlado en época prehispánica y de la colonia por Jilotepec y Tula por Bernado y en aquella región de Ixtlahuaca.
Ra nmunts´i hñahñu ra manda ne ma yamu ne k ara Colonia nupu Jilotepec ne Tula mi manda Bernardo de Sagún. Nepu jiafi.
6:01- 7:06 Corte
7:06 Dr. El dominio de Teotihuacan; esta zona fue una...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • otomies
  • otomi
  • Los Otomies
  • OTOMIES
  • Otomie
  • Los Otomies
  • otomies
  • otomies

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS