Poecia en zapoteco

Páginas: 10 (2288 palabras) Publicado: 13 de diciembre de 2011
Dxapahuiini' Dxapahuiini' Shavizende,
ni gule' ndani yoo beñe,
hrizá lu gubidxa nda',
yanni hranda xtagabe'ñe'. Dxapahuiini' binnixquidxe',
ni hriguite tanguyú,
guie'tiiqui, ne guituyánni,
ne hro ndani bladuyú. Ba'du' hrini' diidxazá,
luguiaa hrutoo guetahuana,
hrishuuba nisa hra lidxi,
hriguite bidxichihuana'. Dxapahuiini' shiéñee,
hracané nñaa' guiuutu shuba',siadó'guie'ru' ma cunduuba',
ne hrugue' bihui nisacuba. Dxapahuiini' binnixquidxe',
hro gueta deche badiá',
cue' bishoze ne jñaa,
laga cha'ca' cabidxiaa. Dxapahuiini' nadxiiladxe',
nagueenda zaniisilu',
za'cu' badudxaapa hro',
nayeche' zabánilu'. Zaculu' bidaaniguie',
hruaalu' ziuu bidaaniro',
zahuilu' bizuudiolán,
ziuyoou' hra cashidxi són. Zadxe'lu' nguiiu gabi lii
pa zanou' gacalu'sheela,
ti lii nga shunashidó'
ini'xcaandabe lu gueela'. Xtale cuete zacágui
dxi lii guedaichaganou',
zadxaalu' yuze nabani,
zieche' bisho'zo' ne jñoou'. Dxapahuiini' binnixquidxe',
ma ziaa', sicarú guiaanu',
náa hriguiidxedxiiche' lii,
biiya', guluu xquendabiaanu'. Autor: Gabriel López Chiñas |    | Jovencita Jovencita juchiteca,
la que nació en una casa de adobe,
la que va bajoun sol abrasador,
con un collar de flores. Jovencita de mi tierra,
la que juega con muñecas de barro,
flores, y calabazas,
y que come en plato de barro. Niña que habla zapoteco,
que en el mercado vende totopos,
que esparce agua en su casa,
y se divierte con monedas de juguete. Jovencita de pies descalzos,
que ayuda a su mamá a moler maíz,
que muy temprano ya está barriendo,
yle da masa aguada a los cerdos. Jovencita de mi tierra,
que come junto a sus padres,
sobre una batea volteada,
mientras el pájaro carpintero canta. Jovencita querida,
pronto crecerás,
serás toda una mujer,
y serás feliz. Vestirás un huipil de flores,
con resplandor de adorno,
usarás enagua con olanes,
y bailarás el són. Encontrarás al hombre que te diga
si quieres ser suesposa,
porque eres una diosa hermosa
que él soñará en las noches. Muchos cohetes tronarán
el día de tu boda,
te obsequiarán ganado,
y felices estarán tus padres. Jovencita de mi tierra,
ya me voy, quedate dichosa,
te doy un fuerte abrazo,
cuidate, cultiva tu mente. Traducción: Oscar Toledo Esteva |
 
DiidxazáNacabe' ma chee diidxazá,
ma guiruti' zani' la';
ma birábilushenacabe'
diidxa' guní binnizá.
 
Diidxa' guní binnizá,
ziné binidxaba la',
yanna ca binni nuu xpiaani'
guirá' hriní' diidxaxtiá.
 
¡Ay!, diidxazá, diidxazá,
ca ni bidiideche lii,
qui gannadica' pabiá'
nñaaca' gunashiica' lii.
 
¡Ay!, diidxazá, diidxazá,
diidxa' hrusibani náa,
náa nanna zanitilu',
dxi initi gubidxaca'.
  Autor: Gabriel López Chiñas |    | ZapotecoDicenque se va el zapoteco,
ya nadie lo ha de hablar;
terminó inexorablemente dicen
el idioma de los antepasados.
 
El idioma de los zapotecas,
se lo llevará el maligno,
ahora los instruidos
todos hablan español.
 
¡Ay!, zapoteco, zapoteco,
los que te dieron la espalda,
no saben cuanto
sus madres te amaron.
 
¡Ay!, zapoteco, zapoteco,
idioma que me revive,
se quemorirás,
el día que muera el sol.
  Traducción: Oscar Toledo Esteva |
 
Sicarú Shavizende Sicarú Shavizende
ne ca badudxaapa zuchaahui' xti';
galaa dxi hruunda bigarii,
huashinni hruzaani' bacuzagui. Sicarú Shavizende
ne ca binnigola xti';
hriasaca' nuuxcanda
ne hribica' sha'na' yága bacánda. Sicarú Shavizende
ne ca gunaa' hruni dxi'ña',
luguiaa hrutooca', ne hrizi'ca',
cadinizi zubásica'. Sicarú Shavizende
ne ca nguiiu hrie hra ñaa;
zaqueca ca ni hriaana yoo,
ca ni hruni irá' ni idoo. Sicarú Shavizende,
sicarú ca Vela xti',
hra hrieche' binniyoo
ne tu nuu yuuba' ladxidó'. Sicarú Shavizende,
xquidxi binnizá,
binni hriní' diidxazá. ¡Sicarú Shavizende! Autor: Gabriel López Chiñas |    | Juchitán hermoso Juchitán hermoso
con sus muchachas elegantes;...
Leer documento completo

Regístrate para leer el documento completo.

Estos documentos también te pueden resultar útiles

  • poecia
  • Zapotecas
  • Zapotecas
  • Zapotecas
  • ZAPOTECOS
  • Zapotecas
  • Zapotecas
  • zapotecas

Conviértase en miembro formal de Buenas Tareas

INSCRÍBETE - ES GRATIS