Qwea

Jednym z ciekawszych, aczkolwiek rzadko poruszanych przez majanistów, problemów jest kwestia funkcjonowania społeczeństwa indiańskiego na Jukatanie w pierwszych wiekach po konkwiście. Badacze,zazwyczaj zajmujący się prekolumbijską cywilizacją Majów, często mają problem z odpowiedzią na pytania dotyczące procesów i ewolucji, które zmieniły życie dotychczasowych plemion indiańskich w czasachkolonialnych. Badanie tych aspektów w XVI wieku opiera się głównie na licznie sporządzanych w tamtym okresie zapisach i kronikach. Jednym z takich dzieł jest „Relaciones de las cosas de Yucatan” Diego deLandy, biskupa Jukatanu, który na własne oczy widział zmiany, zachodzące w życiu Indian po podboju. Wertowanie źródeł historycznych pozwala na zrozumienie mniej lub bardziej subtelnych różnic, któredzielą prekolumbijskich i kolonialnych mieszkańców Mezoameryki.
Diego de Landa urodził się w hiszpańskiej Alcarrii, w 1524 roku i już, jako 16-letni chłopiec wstąpił w szeregi zakonu franciszkanów. W1549 roku, został wysłany na misje do Nowej Hiszpanii. De Landa już wtedy dał się poznać, jako surowy misjonarz, silnie walczący z pozostałościami dawnych wierzeń i równocześnie opiekun ciemiężonychIndian. Kilka lat później, jako przeor klasztoru w Izamal, skutecznie zarządzając zapasami miasta, uratował miejscową społeczność, od klęski głodu. Zakonnik został doceniony przez władze kościoła i w1560 roku objął urząd przeora Meridy. To tutaj, fanatycznie plewiąc dawną religię, dokonał licznych auto-da-fé, spalił prekolumbijskie księgi, oraz prześladował pogan. Brutalne zachowanie de Landyzostało opisane w listach alcalde Meridy, Diego Quixady do króla. Relacje te spowodowały odwołanie zakonnika do Hiszpanii, gdzie ten jednak obronił swe racje i po powrocie do Ameryki, w 1573 roku, zostałbiskupem Jukatanu. To właśnie z okresu podróży zakonnika pochodzi dzieło „Relaciones de las…”, czyli swego rodzaju etnograficzna rozprawa na temat całości życia Indian na Jukatanie.
Jukatan jest...