Tribunal Constitucional

Txileko auzitegi konstituzionala, beste botereekiko independentea eta autonomoa den Txile estatuko botere bat da. Hasiera batean Txileko auzitegi konstituzionala 1970eko urtarrilaren 23 erreformakonstituzional baten bitartez sortu zen. Aitzitik, erreforma hau 1973eko azaroaren 10ean, lege baten bitartez, 119.legearen bitartez, deuseztatu egin zen. Lege hori Gobernuaren batzorde militarrakbarreiatu zuen baina, 1980ko konstituzioari eske berriro ezarri egin zuten. Txileko auzitegi konstituzionala, organismo konstituzional autonomo bat bezala ezarri zen berriz estatuan eta 2005eko erreformakonstituzionalaren bitartez funtsezko erreforma bat egin zioten.
Botere hau konstituzioa kontrolatzeko eta zaintzeko sortu zen, gehien bat botere legegiletik eta exekutibotik zintzeko etakontrolatzeko, konstituzioaren nahia eta arauak jarraitu ditzaten. Botere honen ezarpenarekin Txile Europako tendentziara batu egin zen; tendentzia hau Europan bigarren mundu gerratik eman zen gehien bat eta Txile1970. urtean ekin zion organo independente honen ezarpenari. Txileko auzitegi konstituzionalaren helburu nagusia, Europako herrialde gehienetan bezala konstituzioa zaintzea eta bermatzea da.
Hauhorrela izanda ere, aipatzeko da, Txilen ezarri den modelo jurisdikzionalaren eta Estatu batuetako modelo edo modelo difusoaren artean alde handia dagoela. Horrez gain alde handiak ditu ere Europakomodeloarekin edo modelo Kelseniarrarekin. Esate baterako Txileko eta Espainiako auzitegi konstituzionalak modelo desberdinak dituzte eta haien artean desberdintasun nabariena da Espainiako auzitegikonstituzional botere judizialaren kanpoan dagoela.
Laburbiltzeko esan dezakegu Txileko konstituzio kontrolatzeko modeloak hiru bide nagusi dituela. Lehenengoa, guztiz jurisdikzionala dena eta gortegorenak burutzen duena, honek konstituzioaren aurkako legeak ez aplikatzea, konstituzioaren aurkako arauak edo horien xedapenak deuseztatzea eta gizakion oinarrizko eskubideen kontrako arauen kontra...