Virginia henderson

01/02/2011

ERIZAINTZA MODELOAK

ERIZAINTZA ESKOLAK
KATEGORIZAZIOA INTEGRAZIOA TRANSFORMAZIOA

Beharren e. Elkarrekintzaren e. Efektu guragarrien e. Osasunaren promozioa

Gizaki unitarioaren e. Caring

FLORENCE NIGHTINGALE
KATEGORIZAZIOA
Osasun publikoa Gaixotasuna

Fenomeno zatigarria Erlazio lineala eta kausala

1

01/02/2011

FLORENCE NIGHTINGALE

Pertsona

ZainketaFLORENCE NIGHTINGALE
• Pertsona: osagai fisiko, intelektual, emozional eta espiritual. Egoera aldatzeko gaitasuna eta erantzunkizuna • Osasuna: gaixotasun eza + osasun baldintza hobezinak Gaixotasuna: zainketa falta dagoenean, naturak ezarritako prozesu erreparatzailea • Ingurua: osasunean eragina duen elemetu multzoa. Aireztapena, argia, garbitasuna, beroa, zarata, dieta eta ura. Osasunaberreskuratzeko edo mantentzeko behar • Zainketa: erizaintza, emakumearen berezko zeregina

VIRGINIA HENDERSON
Fenomeno aldagarria Erlazio zirkularra eta elkarrekintza INTEGRAZIOA
Pertsona

Beharren eskola

2

01/02/2011

DEFINIZIOA
Gizabanako gaixo eta osasuntsuari, bere osasuna mantendu, berreskuratu edo heriotza lasaia lortzeko, beharrezkoak dituen ekintzak gauzatzen laguntzean datza.Eginkizun hauek indarra, borondatea eta beharrezko ezauguerak balitu berak egingo lituzke. Erizainak gizabanakoak independienteak izateko prestatu behar ditu.

V. HENDERSON.
• Metaparadigma • Modeloaren osagaiak
– Baloreak – Postulatuak – Oinarrizko elementuak – Kontzeptuak

VIRGINIA HENDERSON

Pertsona

Zainketa

3

01/02/2011

PERTSONA
• Izaki integrala, elkarren arteanelkarrekintzan dauden osagai biologiko, psikologiko, sozial eta izpiritualez osatua • Bere potentzialaren garapen maximorako joera

OSASUNA
• Oinarrizko 14 beharren asetze egokia
– Pertsonak berak burututako ekintzen bitartez – Besteengandik burututako ekintzen bitartez (pertsonak berak aurrera eraman ezin ditzakeenean)

INGURUA
• Pertsonarengan eragin dezaketen barne eta kanpo-faktoreak •Familiarekiko erlazioa nabaritzen du • Osasunean eragin dezake • Pertsona helduek kontrola dezakete • Gaixotasunak bere kontrolpean eragin dezake

4

01/02/2011

ZAINKETA (erizaintza)
• Pertsonaren oinarrizko 14 beharren asetzean lagunduko duen zerbitzu profesionala:
– Ordezkatuz: Berak asetu ezin ditzakenean – Lagunduz: indarra, ezaguera eta borondatea garatzen independentzia lortzeko.BALOREAK
• Erizainak funtzio propio bat dauka, ekintzak batzuk beste profesionalekin konpartitzen dituen arren • Erizainak beste profesional baten “rol”-a hartzen duena, bere funtzio propioa lade batera uzten du • Gizarteak erizainaren zerbitzu espezifiko bat espero du (beste edoziein profesional eman ezin diezaiokena)

POSTULATUAK
• Pertsona oinarrizko 14 beharrez osatutako izaki konplexua osoa da• Pertsonak independentzia nahi du eta lortzeko esfortsua egingo du • Behar bat asetua ez dagoenean, pertsonak ez du osotasuna izango.

5

01/02/2011

OINARRIZKO ELEMENTUAK:
• • • • • • Zainketen helburua Zerbitzu-erabiltzailea Rol profesionala Zailtasun iturria Erizain interbentzioa Interbentzioaren eragina

ZAINKETEN HELBURUA
• Pertsona lagundu oinarrizko beharrak asetzenZERBITZU-ERABILTZAILEA
• Bere oinarrizko beharren asetzearen eskazia bat pairatzen duen pertsona (defizit erreala edo potentziala) • Edo eskazia aurkeztu gabe, beharren aseketa garatzeko potentziala dauka.

6

01/02/2011

ROL PROFESIONALA
• Pertsonaren autonomia ordezkatu (beraren ordez egin) • Indarra, ezaguera eta borondatea garatzen laguntzea bere barne-kanpo baliabideak era onenean erabiliditzan (berarekin egin), horrela independentzia lor dezan.

ZAILTASUN ITURRIAK
• Dependentzia arloa • Ezaguera, indar edo borondate faltarekin erlazionatu, oinarrizko beharrak asetzeko

EZAGUERA
• Osasun egoera bat gidatzeko zeintzuk ekintza diren egokiak jakin eta nola aurrera eraman. • Jakin: “zer egin” eta “nola egin”

7

01/02/2011

EZAGUERA FALTA
• Pertsonak informazioa...