Wgykeuifbheyr

Zer dira urakanak ?
Urakanak, troposferan gertatzen diren
fenomeno atmosferikoak dira, haize-ekaitz erraldoiak.
155Km/h-ko abiaduratik gorako haize bolada
indartsuak sortu eta zonalde desberdinetan
gertatzen diren ekaitza indartsuak dira.
Eguzkiaren printzek itsasoko ura berotzen dutenean, haize hezea berotu, hedatu eta gorantz egiten hasten da, haizez dabilen baloi hegalaria balitzbezala. Gorantz joan den haize heze horren tokia behetik datorren haize heze gehiagok beteko duenez, prozesua berrabiarazi egiten da.
Tenperatura altua eta hezetasuna behar da urakana sortzeko. Izan ere, urakanak etengabe elikatu beharra dauka, lurruna jaso behar du faltarik gabe. Horregatik itsaso gainean urakanek indar handiagoa izaten dute, elikatu eta elikatu ari direlako; lurrera iristean,aldiz, ahuldu egiten dira.
Tenperatura altuarekin eta hezetasunarekin batera, haizea behar da. Haize beroa bada, ur asko lurruntzen da eta erraz asko egin dezake gorantz. Horrela, presio negatiboa sortzen da. Presioak haizea kiribildu forman barrurantz eta gorantz eramaten duenez, lurruntze-prozesua errepika egin daiteke. Atmosferaren goiko geruzatan, berriz, haizeak ahula izan behar du, egituraapurtu ez eta zikloa amaitu ez dadin.
Sistema edo urakana osatzeko, Lurraren errotazioak bira erako mugimendua eragiten dio urakanari. Ipar-hemisferioan mugimendu hori erlojuaren orratzen aurkako norabidean egiten da; hego-hemisferioan, berriz, alderantziz.

Non eta nola sortzen dira ?
Urakana Mexikoko Golkoan.
Urakanak, Atlantikoan, Karibe itsasoan eta
Mexikoko Golkoan gertatzen dira.Itsasoko ur epelek airea berotzen dute, ur
lurrunketa indartsua gertatzen da eta ondorioz
zurrunbilo bortitzak sortu eta energia handiko
sistema erraldoiak gertatzen dira zonaldean.
Esaten da klimaren bilakaerak
urakanekin zerikusia baduela; zer dela
eta ?
Datuek gero eta argiago erakusten dute,
gizakion jardueren ondorioz, gure Planetaren
klima aldatzen ari dela.
–
Urtekozer garaitan gertatzen dira
maizen urakanak ?

Ekaina aldean hasten dira urakanak
Atlantiko, Karibe eta Mexikoko Golkoko
zonalde hauetan.
Garai honetan tenperaturen igoerek
bideratzen dute fenomeno hauen
sorrera. Era berean, azaroan, tenperaturen
jaitsierarekin urakanen sasoia amaitzen
da.
Lurrean gertatzen den berotegi efektu naturala
ikaragarri handitzen ari da azkenekohamarkada hauetan. Ondorioz Planetaren
bataz besteko tenperaturek gorako joera dute
gero eta nabarmenago. XX. mendean, 1000
urtetan baino gehiago igo dira bataz besteko
tenperaturak. Honek guztiak izotz masen
urtzea, itsasoen mailaren igoera,
prezipitazioen desoreka ( lehorte gogorragoak
toki batzuetan eta uholde bortitzak beste toki
batzuetan ) eta abar dakar.

Aditu askorenustez, urakanen indarra eta
maiztasuna lotu daiteke ere klimaren
bilakaera honekin.

TORNADOAKDefinizioaTornadoak haize-zurrumbilo oso indartsuak dira.ItxuraOso itxura berezia dute, tximini baten moduan jaisten baitira.Hiru atal nagusietan banatzen dira:-Ama hodeia: tornadoaren goialdea da eta 10 kilometroko altuera du gutxi gora behera.-Enbutua: Ama hodeitik beheko ertzara doanzatia.-Beheko ertza: Enbutuaren beheko ertza da, lurrarekin kontaktu egiten duena. Tornaduaren zatirik ondagarriena da.EzaugarriakTornadoaren barruko abiadura 480 km/h baino handiagoa izan daiteke; inoiz, 800 km/h-ko abiadura neurtu da. Tornadoak eragindako kalteak haizearen abiadurarengatik eta erdiko presio baxuengatik izaten dira. Hauei kaskabarra, euria, trumoiak eta tximistak akonpainatzen diote.Gutxienez 50 km/h-ko abiadurara joaten dira eta gehienez 100 km/h-ra. Hego-hemisferioan ordularien orratzen noranzkoan biratzen dute; Ipar-hemisferioan,ordea, alderantzizko.
NOIZ SORTZEN DIRA:-Urtean tornado gehienak sortzen dira udaberrian (martxoa,apirila eta maiatza) eta gutxietan udan eta udazkenean.EZAUGARRIAKABIADURA: Abiadura eta indarra oso antzekotasun daukate. Tornadoen abiadura da 64km...