Xabier mendiburu mgz

ads ssa2010-11-02T22:09:00ads ssa2010-11-02T22:03:00ads ssa2010-11-02T22:04:00ads ssa2010-11-02T22:05:00ads ssa2010-11-02T22:06:00ads ssa2010-11-02T22:07:00ads ssa2010-11-02T22:08:00ads ssa2010-11-02T22:12:00ads ssa2010-11-02T22:13:00ads ssa2010-11-02T22:14:00ads ssa2010-11-02T22:15:00ads ssa2010-11-02T22:16:00ads ssa2010-11-02T22:17:00ads ssa2010-11-02T22:18:00ads ssa2010-11-02T22:20:00adsssa2010-11-02T22:21:00ads ssa2010-11-02T22:22:00ads ssa2010-11-02T22:33:00ads ssa2010-11-02T22:24:00ads ssa2010-11-02T22:25:00ads ssa2010-11-02T22:26:00ads ssa2010-11-02T22:29:00ads ssa2010-11-02T22:26:00ads ssa2010-11-02T22:30:00ads ssa2010-11-02T22:31:00ads ssa2010-11-02T22:29:00ads ssa2010-11-02T22:34:00ads ssa2010-11-02T22:35:00ads ssa2010-11-02T22:36:00ads ssa2010-11-02T22:37:00adsssa2010-11-02T22:25:00
UNIBERTSOA

Xabier Mendiburu 1.A(batx.)

Iturria: http://www.phpwebquest.org/

Tolomeo, Copernico, Kepler, Willem, Hubble eta Berenson unibertsoari buruz teoria pat plantetzen lehenak izan ziren baino denbora iragatzean teoria berriak garatzen jarraitu zuten zientzialariak big bangera heldu arte. Big Banga edo Leherketa handia unibertsoaren sorrera azaltzeko jaiotako teoria batiemandako izena da. Eredu zientifiko baten izena da.Unibertsoa gero eta zabalagoa denez, hasieran unibertso osoa puntu batean batuta zegoela pentsatzen da. Denbora-espazio batasun batetik abiatuta leherketa moduko bat egon zen hasieran eta unibertsoko materia eta energia guztia elkarrengandik aldentzen hasi zen eta aldentzen ari zen heinean hozten. Hasieran teoriaren kontra zegoen erdeinuz sortutakoizendapenarekin, Big Bang izen xelebrearekin deitu zioten teoriari, eta teoriari kontra egiteko asmatutako goitizena izen estandarra bihurtu zen laster. Eredu zientifiko hori sortu zenetik gero eta indartuago suertatu da egindako aurreikuspenak baieztatu diren heinean eta sortzen ziren problemei aurre egiten zitzaion heinean. Gaur egun, teoria horri jarraiki, eta neurketa askoren ostean,unibertsoaren "jaiotza" duela 13.700 milioi bat urte gertatu zela kalkulatzen da.
Gauza guzti hauek teoria hutsa dira eta ez dakigu zihur ia hau benetan gertatu zen hala suerte utsa garen. Gainera ez dakigu oraindik unibertsoari jakin dezakegunaren erena.
Unibertsoari buruzko galderak erantzuteko LHC a sortu dute CERN edo Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (euskaraz: Ikerketa NuklearrentzakoEuropar Biltzarra) -en. Halaber munduko partikulen fisika laborategi handienean. LHC-k Large Hadron Collider esan nahi du eta munduko partikula- azeleratzailerik handiena da. Honen helburua big bangaren ondoren gertatutako hainbat ebentu azaltzea da. VIDEOAK IKUSI: http://www.youtube.com/watch?v=ruK-Hy2srKc&feature=fvst http://www.youtube.com/watch?v=vhAwQGTAuKA&feature=related
RobertAymar fisikari frantsesak nagusitzen du zuzendari nagusiaren moduan CERN-a gidatzen du eta honen ondorioz LHC- a ere. Proiektuaren diametroa 27km tako da eta honen hodiek 3m diametro dituzte. Protoiak 11245 buelta hematen dizkio proiektuari

Proiektuari 2008-ko irailaren 10-ean jarri zen funtzionamenduan lehen hadroiak talkarazten. Hadroiak karga nuklear handikoak dira eta partikula subatomikobezala sailkatzen dira.

Robert Aymar-en bideoan azaltzen denez LHC proiektua, dimentsio oso andikoa denez eta bere muntaia lur azpitik 100m tara egin denez oso zaila izan da piezen ensanblaketa.
Bere funtzionamendua protoiak argiaren abiadurara azeleratzea da eta hauekin talka batzuk sortzea ondorioz hurrengo galderen erantzuna lortuko dela uste da:
esistitzen al da higgsen partikula? Etahala bada, zein izango dira ezaugarriak?
Esistitzen al dira pastikula supersimetrikorik?
Zergatik unibertsoan da jaun da jabe materia eta ez antimateria?
Ba al daude 3 dimentsio baino gehiago?
Zer dira materia iluna eta energia iluna?
Zergatik grabitatea beste indar naturalen baino ahalmen gutxiago dauka?
Proiektu honetatik espero dena aurrerakuntza izugarriak dira zientzia...