A Esmorga Vocabulario

A ESMORGA

ENGRADAR: abrandar, amolecer, emocionarse, ter os sentimentos a flor de pel
ARRIQUITADOS:
POZANCAS: Poza pequena.
CHOUTO: Impulsar o corpo cara a arriba cun salto para despois deixarse caer.
ESTANTIO:
SEBE: Formación vexetal espesa que está constituída por lianas e arbustos espiñentos, dos que destacan as silvas.
CAPILDÓ: capa a modo de abrigo
CARAZO: Capa fina de xeo que seforma sobre a vexetación e a terra ao conxelarse o orballo.
ENCETAR: Infectarse unha ferida.
SABAÑÓS: feridas que se forman nas extremidades polo frio e a mala circulación do sangue
ARTELLOS:  Cada unha das articulacións dos dedos, as do pé coa perna e a da man co brazo.
TOPEÑAR: rozar, topar contra algo
CHANCAS: calzado
Picarañas:piqueta
Pistoletes de barreneiros: para picar pedra
Torgo:cepa del brezo
Carraxe: enfado anoxo
ARBE: arbore
ESVIARME: desviarse torce o camiño
ROLLA: Borracheira*
SISO: Facultade mental que permite falar e actuar con bo xuízo.
DEICADIANTE: cara diante
LACHA: Sentimento de vergoña por algo
Acaloñar: calumniar
Zapicar: insistir
(carantoñas de) CALLIQUEIRO: entrometerse o home en temas de mulleres
AZOS: Vontade ou desexo de facer algunha cousaESBOIROU ESBOIRAR:
ALDRAXES: Ofender a alguén maltratándoo moralmente
ABATANOU ABATANAR: Bater os tecidos no batán para quitarlle a auga e amalgamar deste xeito as súas fibras.: “No texto quere dicir nai que te botou”
ALANDILLAR: Pode ser ALANCAR: Efectuar unha serie de pasos de gran lonxitude para apurar máis ou para medir simplemente.
ILLARGAS:  Cavidade simétrica que está situada a ambos oslados entre as costelas e os cadrís.
CARROLO: Parte posterior do pescozo dunha persoa
ACIRRADO: Incitar os cans para turrar contra alguén.
Arregañado: fendidura no corpo
REATA: Fileira de cabalos, mulas ou burros unidos mediante rendas
ARRIEIROS: Individuo que ten por oficio transportar mercadorías con bestas de carga.
DAPOUCO: Lentamente
ESBORROADO: Estirarse comodamente nalgún sitiopara descansar o corpo.
ZARRACIÑAS: Riñas, disputas
FOCHO:
GALLIFAS: Trifulcas
CUSPIÑAR: Expulsar pola boca pouca cantidade de cuspe, pero moi a miúdo, em sentido figurado.
ABESULLANDO: Observar, interesarse ou entremeterse no alleo con disimulo e sen ser visto.
SESGO: de esguello.
MOUGAN: reservado ou retraído
Recuso:
FOCHANCA: Cavidade que hai nun terreo.
LEGAMOSA: Lamacenta que temlama.
ESGAZADO: Romper ou facer anacos unha cousa, especialmente un tecido.
CARANO: Eufemismo por carallo.
LAVARICANDO: Lavar cousa menudas por entretrenemento.
ESMORECIDO: Perder as forzas, a vitalidade, o ánimo ou o sentido.
EMPRINCIPIA: Escomenzar.
PICAR MORRILLO: Cortar pedra en anacos pequenos.
ARRANCALLO: Estorbo que producia a coroza para traballar-
COROZA: Especie de capa impermeablefeita de palla.
ARRENEGAR:  Queixarse de algo dicindo blasfemias.  Protestar en voz baixa.
LISTEIROS: Os que pasan lista aos contratados para traballar.
GORENTAR: Producir algo agrado ou satisfacción.
ACHOADA: Choiva cerrada e mesta.
FUSQUENTO: Oscurecido.
REFACHOS: Golpe violento do vento producido por un cambio repentino na dirección do mesmo.
RESTES: Ristra de chourizos

DESAXEITADOS:Que non se adapta ben a aquilo para o que está destinado.
NETOS: Cuartillo da bebida.
CHUSCADAS: Cousa dita ou feita con graza.
LUMAZO: Lume , fogueira grande.
MOLLOS: Feixes.
ASAÑAR: Agravarse unha ferida ou enfermidade.
ANDACIO: Epidemia de pouca importancia que se espalla nunha localidade.
CRAS: Crase.
TOROMELOS: Vulto que se produce por un tumor ou unha enfermidade.
AÑUCA: Cogotecaluga.
PENEQUES: Borracho.
ASCAROSAS: Aquerosas, que produce noxo.
REXOUBAR: Divertirse buliciosamente.
ZARRACINA: Liorta.
BARDALLAS: Persoa que fala moito e desatinadamente.
RENANTEIROS:*
MARAGATOS: Natural ou habitante de La Maragatería.
SOLERCIA: Astucia.
ADEPRENDE: Aprender.
BULLON: Chaparrón.
PÍTIMA: Borrachera?
TRÉGOLAS: TRÉGULAS: Treguas
RECHOUCHÍO: Canto ou chío continuado dos...