A terra

TECTÓNICA DE PLACAS: A SUPERFICIE CAMBIANTE A teoría que explica a historia e os procesos xeolóxicos terrestres denomínase tectónica de placas. Propón que “o almacén térmico” localizado no núcleo quenta o manto o suficiente como para que se produzan correntes de convección: os materiais quentes ascenden e os fríos descenden. Esta axitación térmica move a litosfera e rómpea en placas. Os bordosdas placas son zonas onde dúas ou máis placas entran en contacto e interactúan unhas con outras, dando lugar a unha intensa actividade xeolóxica: vulcanismo, sismicidade,... e estes procesos son a súa vez o resultado do tipo de movemento relativo que se produce neses bordos:  Se o movemento é diverxente, o que presentan dúas placas que tenden a separarse, dicimos que se trata de bordosconstrutivos.  Se o movemento é converxente, cando dúas placas tenden a aproximarse, podemos atoparnos ante bordos destrutivos (se unha placa é continental e a outra oceánica), o ante bordos de colisión (se as dúas placas son continentais).  Se o movemento das placas é de cizalla, estamos ante bordos pasivos. Os bordos de placas son as zonas da litosfera onde a actividade xeolóxica é máis intensa. Estaactividade maniféstase en: o Vulcanismo: tanto nos bordos de placa destrutivos como nas zonas próximas, e nas grandes fracturas da litosfera prodúcese unha intensa actividade volcánica. o Sismicidade: os terremotos orixínanse polo rozamento entre as placas. o Deformación das rochas, nas zonas nas que se produce converxencia entre placas, os materiais da placa cabalgante son deformados e presentanpregamentos e fracturas. o Metamorfismo: as rochas afectadas pola compresión e polo incremento de temperatura experimentan cambios na súa estrutura e composición. o Magmatismo: a fusión das rochas forma magma, xa sexa na codia ou na parte superficial do manto. o Formación de relevos: nas zonas de subdución a placa cabalgante está sometida a unha forte compresión, que produce un acurtamento da súaextensión e un aumento do seu grosor e se manifesta na superficie como cadeas motañosas.

PD F

C w

w

re w

.n

at u

an

e! c

e.

co

6 m

Tr

ia

l

No seguinte cadro aparece un resumo dos bordos de placas:
Tipo de movemento entre as placas Estruturas xeolóxicas que se producen Dorsal oceánica Zona de subducción Cordilleira de colisión Falla transformantePrincipais procesos xeolóxicos asociados Sismicidade moderada. Intenso vulcanismo. Expansión do fondo oceánico. Sismicidade intensa. Vulcanismo. Formación de relevos volcánicos. Sismicidade. Pregamento das rochas. Formación de relevos. Sismicidade

Tipo de bordos resultante

Exemplos

Diverxente: as placas sepáranse

Construtivo. Créase nova litosfera oceánica Destrutivo. Destrúese litosferaoceánica

Dorsal centroatlántica Costa do Pacífico en Suramérica

Pireneos

De cizalla: as placas deslizan unha fronte a outra

Pasivo ou conservador

PD F

Bordos construtivos

C w

w

re w

.n

Bordos de colisión

at u

Bordos pasivos

an

e! c

Bordos destrutivos

e.

co

6 m

Tr

Falla de San Andrés(California)

ia

Converxente: as placas chocan

Decolisión. Prodúcese colisión entre continentes

l

MANIFESTACIÓNS DA CONVECCIÓN 1.- PENACHOS TÉRMICOS E PUNTOS QUENTES No manto terrestre as correntes de convección ascendentes teñen forma de columnas dende a base do manto ata a superficie. Os penachos térmicos son columnas de material rochoso quente que ascenden dende a base do manto cara a superficie, onde orixinan unha zona con vulcanismoactivo chamada Punto quente. A velocidade de ascenso é de uns poucos cm por ano. Hai tres tipos de relevos asociados aos puntos quentes: – Dorsais oceánicas – Mesetas continentais elevadas – Arquipélagos volcánicos

Dorsais oceánicas.- As dorsais oceánicas son as zonas volcánicas máis activas do mundo. Son cordilleiras volcánicas de miles de km de lonxitude e cunha altitude media de 2500 m sobre...