o esplendor medieval do galego

O esplendor medieval (séculos IX-XIII)

A lingua galega, dende o seu nacemento no S.IX, viuse obrigada a compartir espazos con outras linguas, primeiro co latín e máis tarde co castelán,coexistencia que continua hoxe. Este encontro lingüístico nun mesmo espazo xeográfico coñécese como contacto de linguas e da lugar ao bilingüísmo social.

Na primeira parte da Idade Media (séculos IX-XII) olatín era a lingua de prestixio: a lingua da Admistración e a Igrexa, e a única que se empregaba na escritura. En contraste, na comunicación oral espontánea, isto é, nos ambitos familiar e coloquial,todo o mundo falaba xa o romance (galego-portugués). A totalidade da poboación, incluídos os reis e os nobres, era galegofalante, mentre que o latín só o utilizaban a minoría letrada e unicamente noscontextos formais e na escrita. En efecto, ninguén adquiría xa o latín de forma espontánea, senón que só se aprendía a través do estudo académico. Nesta época atopamos unha situación de bilingüismosocial na que o latín era a lingua alta, a lingua das funcións con máis prestixio, e o galego-portugués a lingua baixa, inferior en prestixio pero falada por toda a sociedade. Esta distribuciónlingüistica de funcións recibe o nome de diglosia.

No S.XIII o galego comeza a disputarlle ao latín as funcións `nobres´, convertendose en lingua de escritura. Galicia vive daquela un período demonolingüismo, no cal o galego-portugués se emprega en todos os contextos en funcións: como lingua coloquial e familiar, pero tamén nos ámbitos administrativo e xudicial e, por suposto, na literatura. Asistimos áestapa de máximo esplendor da nosa lingua, aínda que no eido político comeza a supeditación a Castela, que traerá consigo, paseniñamente, a introdución do castelán en Galicia.

Dende o S. IX ata oS.XIII Galicia vivira un período de esplendor económico e político, ademáis de cultual. No S.IX, o descubrimento do suposto sartego do Apóstolo Santiago condiciona a historia posterior de Galicia,...