Lamarc Eta Darwin

Lamarcken transformismoa..............................................................1

Lamarckek proposatutako ideiak......................................................1

Lamarcken proposamen azterketa....................................................2

Lamarckismoa..................................................................................2

Darwin eta Wallaceren hautespennaturala......................................3

Hautespen naturala Darwinen arabera.............................................3

Darwinismoa....................................................................................4

Darwinen teoriaren akatsa................................................................5



Teoria eboluzionistak

Lamarck-en transformismoa
Eboluzioarenmekanismoak modu antolatuan eta arrazoituan azaldu zituen lehenengo teoria Jean Baptiste de Monetek, Lamarckeko zaldunak, argitaratu zuen 1809an Filosofia zoologikoa liburuan. Teoriaren helburua espezieetan gertatzen diren aldaketak eta, baita ere, aldaketa horiek nola sortzen dituzten hurrengo espezieak aldatze zen. Neurri batean espezie guztien jatorria azaltzen duen benetako teoria ebolutiborikez duen arren, ``eboluzioaren egitate erreala´´ zalantzarik gabe finkatu zuen lehen urrats garrantzitsua izan zen.

Lamarckek proposatzen dituen oinarrizko ideien laburpena
· Formarik sinpleenak berez sortzen dira maiz (ideia honek garai hartako sinesmena erakusten du).
· Organismo guztiek dute barne-bulkada bat, instintiboki perfekziora eta konplexutasunera daramatzana eta inguruak jartzendituen zailtasunak edo arazoak gainditzen laguntzen diena.
· Ingurunea aldatu egiten da eta behar berriak eragiten ditu. Behar horiei erantzuteko, banakoek organo jakin batzuk gehiago erabili behar dituzte edo beste batzuk erabiltzaileari utzi. Horrela gertatzen da organo horien sorrera, garapena, ahultzea, atrofia edo desagerpena, organismoen osaeran aldaketak eragiten dituelarik. Hemendik datoresamolde argigarria ``funtzioak organoa sortzen du´´, espezie baten ezaugarri bakoitza funtzio jakin bat betetzeko agertzen dela azaldu nahi duena.
· Garapenean gertatzen diren aldaketak, organoen sorrera edo galera, atxiki egiten dira eta ondorengoei transmititzen zaizkie. Ondorengoek gorde egiten dituzte (hots, heredagarriak dira) eta kasu batzuetan areagotu, horrela belaunaldietan zeharaldaketa ebolutiboa gertatuko delarik. Lamarcken azalpen hori, hots, nola animalia forma bat beste forma hurbil bat (baina ez beste edozein) bihur daitekeen, jasotako ezaugarrien herentzia deitzen da.

Lamarcken proposamen azterketa
Lamarcken ideiak erakargarriak dira, organismo baten bizimoduak bere ahalbideak eta bere ondorengoenak hobetzen dituela proposatzen baitute, hots, ingurunera moldatzekoegiten duen guztiak bere saria izango duela.
Gaur egun ere aldaketen (mutazioen) jatorriari dagokionez nolabaiteko neo-lamarkismoa badago ere, lamarckek proposatutako mekanismoak bazterturik daude arrazoi hauengatik:
· Ezin izan da frogatu inoiz konplexutasuneranzko joera edo bulkadarik inolako izaki bizidunetan.
· Ezinezkoa da, genetikari buruzko ezagupenen argitan, jasotako ezaugarrienherentzia frogatzea. Garai hartan ezintasun hori frogatu zuten esperimentuez gain, gaur egun jakina da heredatzen dena geneak direla eta ez ezaugarriak. Geneak ez dute inolako eraginik jasotzen atrofiatzen diren organoetatik, Lamarcken ustez inguruneak eragiten dien organoetatik.

Lamarckismoa
Lamarckismoa eboluzioaren teoria azaltzen duen terminoa da. Lamarckek proposatu zuen 1809an, FilosofiaZoologikoa liburuan. Liburuaren arabera, izaki bizidun guztiak oinarrizko beste bizidun sinpleetatik datoz, eboluzionatuz eta konplexuagoak bilakatuz.. Honen aurkako aldean fixismoa (izakien ez dutela aldaketarik jasan) eta kreazionismoa (Jainkoak izakian diren bezala sortu dituela) teoriak daude. Eboluzio biologikoaren lehenengo teoria da, Darwin eta honek azaldutako hautespen naturala baino 50 urte...