Literatura-Poemas

Llamado a algunos Doctores

Carlos Cueto Fernandinimpaq, John Murrapaqpas

Manas imatapas yachaniñachu, atrasus kayku; hukumawansi umaykuta kutichinqaku.
Manas sonqoykupas allinchu; ancha mancharisqas, nisiu weqeyuqsi, waqaq tuyapa hiña, nakasqa turupa hiñas; chaysi mana allinchu.
Huk ductiirkunas chayta nin; kikin allpanchikpi miraq, wirayaq, qilluyaq ducturKuna.
Níchkachunku ya, hinatanichkallachunku.
¿linamantam ruwaqa ñutquy? ¿Imamantapunim ruwasqa sunquypa waqaq aychan, taytallay ducturkuna?
Mayukunam qaparichkan, mana chay ducturkunapa aypanan manchay uku, manchay qorí tufa, qol/qituta qaqakunapa chaupinpi;
chay qorí qollqí tuta rumimantam ñutquy, umay, diduypas.
¿Imapunim kachkan chay mayu patapi, taytallay ductur?
Largavistaykita urquykamuy, qawaykamuway, atispaqa.Pichqa pachak hukman papakunam waytachkan chay ñawikipa mana aypanan qorí tuta, qollqi punchao allpapi. Chaymi ñutquy, chaymi sonqoy.
¿Imanasqan Inti takyarun, llantu mana kanchu maypipas? ¿Imanasqan, ductur? ílelicopteruykiwan seqoykamuy, atispaqa. Kunturkunapa, taksa, ñakay pawaq urpituchakunapa rapran chirapayaspa kancharímuchkan.
Pachak color kinuakunapa kanchariyninmi Intita quñirachin, Mitaíimpuykachichkan; urpitukunapa, yana kunturpa purunta waytayachichkan.
Chaupi punchaomi; apukunapa, wamanikunapa chaychallanpim kachkani;hatun, as qillu, as puka rítim hanaq pachaman surunpintan kamachichkan yaqa Inti sayay.
Kaypimpachakclasiwaytayoq, miraq muruyuq kinuata tarpuni, wiñachini. Chaymi almay, chaymi sonqoy, mana samaq ñawiy, taytallay ductur.
Ñoqam, umaykipa ñotqunmanta,kuyapayaylla, upa rumikumanta urqusqayki wayqey, doctur.
Mana atiy qaqapa sonidunta, mana atiy yuraq, puka qillu manchay rítipa kanchariyninta;
waranqa waranqa ancha kallpayoq qorapa, sapikunapa yachayninta, yawamiykiman hichaykamusaq, ñawiykipi churaykusqayki.
Waranqa waranqa allpa urukuna, wayra asila raprayoq urukunapa yanqalla rimayninta yachachisqayki, wayqey;
waranqa waranqa imaymana,imaymanallaña takikuq urpitukunapa wiqichanta, imaymana aurora hiña llampu uqlluchanta apaykamusqayki, wayqey, ductor.
Manam maquinapa ruwasqanchu kay yachay yachasqay, kusiy kusisqay, llakiy llakisqay.
Pakiq ritimanta rupay wayqokama ñoqawan kuska uywasqaykum, chay imay mana; cielo qayHanpi, cielo munayninwan kuska sasawan uywakusqaymi.

¡Ama ayqewaychikchu, ducturkuna, asuykamuychik!
Qawaykuway,wayqechay; maykamataq suyasqayki.
Asuykamuy, oqaríway helicopteruykipa oqllunkama. Ñoqañataq waranqa clase qorakunapa kallpachasqa suminwan kallpachasqayki.
Ancha ritimanta ukumarí wayqokunakama waranqa waranqa watapi mirachisqay kausaykunawan.
Ti ti saykuynikita hanpisaq, pachakkinua waytapa kancharíyninwan, sumaq kuyakuq tusuchayninwan; tuyapa lirpu sunqunwan; qaparíq mayupa, manchachiq yanaqaqapa sunqunmanta chuya takikuq yaku urqusqaywan.
¿Waranqa waranqa, waranqa wata killachu llankarqani, taksalla makinafierruwan, mana reqsisqay mana reqsiwaq runa, hukchillmiyllapikutuwanankupaq, willuwanankupaq?
Manam wayqechallay. Ama fierro afllayta makikiwan yanapaychu mana reqsiwaq ninakunaía; ama ayqewaychu; reqsiykanakusunchik; yaqa kikin wayrallatam samanchik; ¡ibruykikunata, imaymanamakinaykikunaía, sumaq waytaykitapas, ñoqamanta suchuq allpapim lantanki, churanki, mastarisqa, mana pina, tranquilo allpapi.
Kuchillukunata allichachunku; surríagukunata toqyachichunku; mituta huntachiy chik uyaykuta millayman tikrachinaykichikpaq.
Manam wañuyta manchanikuchu; may pachak watañachá wañuyta eqepachiniku yawamiykuwan, munasqay mana munasqay ñanpi tusuchiniku.
Mituwansi hukman uyaykutatikraykachispanku sipichiwanqaku kikin churiykunawan.

Immnachá kanqa. Hamuchun wañuy, hamuchum chay mana reqsisqay almayoq mnakuna. Suyasaqmi; llapa apukunapa apunpa churínmi kani; ¡lapa mayu-kunapa taytan mayupa churínmi kani, uywan. ¿Manañachu valin mundo, wayqey?
Ama chayta niwaychu. Waranqa waranqa watapi kallpachasqa yachayniymanta, mukutuymanta, astawan winaymi vida, mana samaq mundu,...