Lurra

GURE PLANETA LURRA

1.Lurra: planeta dinamikoa Unibertso osoan gertatzen den moduan, Lurrean ezer ez dago geldirik. Kontinenteak beraiek ere jitoan higitzen baitira, planetaren barrualdekokorronteek bultzatuta.
1.1Atmosfera aldatu egiten da Atmosferaren konposizioa asko aldatu da Lurraren historian zehar, eta aldatzen ari da oraindik ere. Lurreko atmosferaren osagai nagusiak hauek dira:nitrogenoa (%78,1), oxigenoa (%20,9), argona (%1), ura eta karbono dioxidoa. Eguzkiaren erradiazio ikusgaia igarotzen uzten dute, baina gure planetak atmosferarantz itzultzen duen bero-energia horiharrapatzen dute, eta horri esker, gure planetaren gainazaleko tenperatura 30 C –tik gorakoa da. Berotegi-gasik ez balego, atmosferaren batez besteko tenperatura ez litzateke 15 C-koa izango, -18 C-koabaizik. Gainera, atmosfera dinamikoa da. Airea, lurrazaleko beroa xurgatzen duenean, hedatu egiten da. Beraz, dentsitatea txikitu, eta gora egiten du; orduan, tenperatura txikiagoan dauden aire-masekbero horren lekua hartzen dute. Horrela, haizea sortzen da.

1.2 Planeta ozeanikoa
Eguzki-sistemako satelite askotan -adibidez Europan (Jupiterren satelitea)- ura erruz dagoela. Hala ere,ozeano horien gainazala izoztuta dago. Zergatik da likidoa Lurraren gainazaleko ura? Hiru arrazoi hauengatik: · Eguzkitik hurbilago dagoelako Jupiterren sateliteak baino. · Lurrak masa handiagoaduelako; beraz, grabitate handiagoa du eta horri esker atmosfera du. Presio atmosferikoak ura lurruntzea mugatzen du. · Lurraren atmosferan berotegi-gasak daudelako; izan ere, gas horiek hidrosferaizoztea eragozten dute. Beraz, atmosferak eta hidrosferak sistema dinamikoa osatzen dute, eta materia eta energia ematen diote elkarri etengabe. Ura kondentsatu egiten da, eta euria egiten du. Euri-uralurrean sartu edo isuri egiten da, eta itsasora iristen da; lurrundu eta atmosferara itzultzen da, eta berriro hasten da uraren zikloa.

1.3 Higadura eta sedimentazioa

Urak...