Sisisi

JURISDIKZIO MILITARRA




































German Azpiazu Merino
Alberto Benito Monsalvo
Jon Peralta Alonso

I.SARRERA

Jurisdikzio militarra zer den azaldu ahal izateko lehenik Justizia militarra kontzeptua azaltzeko beharra daukagu. Justizia militartzat Estatu baten ejerzitoko kideei beraien arteko harremanetan aplikagarri zaionerregimen juridikotzat ulertzen dugu. Honek estatu bakoitzean bariazioak jasaten ditu, adibidez legegintza zibiletik ezberdinduriko ordenamendu juridiko gisa azaldu daiteke, jurisdikzio zibiletik sakabanatuz gorputz legal berezi eta autonomo batetik, berezitasun prozesal penal eta disziplinarioak barneratuz. Beste aukera ordenamendu juridiko hau zibilari barneratzea da berezitasun hauek Gorputz legaletanbarneratzean datza. Eskumenari dagokionez jurisdikzio militarra egoera militarra duten hiritarren aurrean bakarrik da eskudun, hala ere eskumenaren inguruan estatu batzuetan kargu militarra egikaritzean edo beste batzuetan une oro hedatzen da. Honela nazioarte mailan eman diren jurisdikzio militar kasurik azpimarragarrienetako bat Nuremberg-eko epaiketak dira hauetan Naziak Bigarren Mundu Gerranzehar eginiko delituengatik epaituak izan ziren.

II.JURISDIKZIO MILITARRA ETA ESPAINIAR KONSTITUZIOA

Jurisdikzio Militarrak bere lehen kodea 1945. urtean ezagutu zuen, dakigunez Diktadura garaia zen eta orduan ez baitzegoen nazioarteko erakunderik, ezta oinarrizko eskubiderik ere. Honelaxen Kode honek aritzen zen arlorako delitu askoetarako aplikatzen baitzen. Honela Kapitan jeneralak epaileestatusa hartzen zuen, hau auditore batengatik laguntza juridikoa jasota hala ere ez zuen zertan honek esaten zuena bete behar. Honela behin diktadura amaitzean 1978. urtean aldarrikatutako konstituzioak bere 117.5 artikuluan honela aurreikusten zuen Jurisdikzio militarra;

5.- Epaitzeko ahalmenaren batasun-printzipioa auzitegien antolamenduaren eta jardunbidearen oinarri da. Legeak arautuko duauzitegi militarren jarduera hertsiki militarra den esparruan eta setio-egoeretan, Konstituzioaren printzipioen arabera.


Honela ikus genezakeen Legeak arautu behar duela jurisdikzio militarra, hau honela izanik 6/1985 Botere Judizialaren Lege Organikoak bere 3.2 artikuluaren bidez honela arautzen du ''jarduera hertsiki militarra''

La competencia de la jurisdicción militar quedará limitadaal ámbito estrictamente castrense respecto de los hechos tipificados como delitos militares por el Código Penal Militar y a los supuestos de estado de sitio, de acuerdo con la declaración de dicho estado y la Ley Orgánica que lo regula, sin perjuicio de lo que se establece en el artículo 9, apartado 2, de esta Ley.

Honela Definizio hau artikuluak Zigor Kode Militarrari uzten dio honekaurreikusten duenaren moduan orduan ''Vis Attractiva'' antzerako bat ikus genezakeen jurisdikzio militarraren eskumenetan .Hau honela izanik 13/1985 Legera joan behar dugu honetan Zigor Kode Militarra indarreratzen da eta.
“la tipificación de conductas constitutivas de delito militar, que figura en el Título II, queda básicamente centrada en los delitos propiamente o exclusivamente militares, peroexcepcionalmente contempla supuestos que afectan al servicio e intereses del ejército en que los no militares pueden ser sujetos de un ataque a una institución armada, con lesión del bien jurídico tutelado, pudiendo resultar delito militar formal y materialmente”.

Bigarren Tituluak delitu militar propio edo esklusiboetara bideraturik dago baino honek slabuespen moduan ejerzituari eragin diezaioketeenondasun juridikoen erasoak aurreikusten ditu nahiz eta hauen sujetuak zibilak izan delitu militarra formalki eta materialki eman delako.

Izan ere auzitegi Konstituzionalak eta Auzitegi Gorenaren eskumen gelek Jurisdikzio militarraren eskumenak hedatu ahal izatea ekidin dute. Honela Kode militar penalean hainbat delitu ikus genitzazkeen zibilak kalteturik atera litezkeenak. 61. eta 79....