Aztekak

ADMINISTRAZIO ETA HIRIGINTZA

Azteken erreinu guztia, botere zentralari lotuta zegoen, zeinak gobernatzaileak bidaltzen zituen zergak jasotzeko soldadu talde baten laguntzaz zonalde guztietanzehar. Izan ere, konkistatzeko orduan haien bertan zeramaten bizimodua eta buruzagiak izaten uzten zieten zerga batzuk ordaintzen baldinba zuten. Zerga hauek menderakuntza politikoa bilatzen zutenbaina baita zonalde horren erabateko ustiapena eta probestea.

Horrela Tenochlitlánek garrantzi izugarria lortu zuen eta erabat aurreratua ere bere urarentzako euste dikeekin, chinapekin (landatzekoplataforma artifiziala), etxeak sortzeko oinarriak (lanza moduko egur zati ondoratuak) eta kanoak pasatzeko kanaleekin. Modu berean ere herrialdeak lotzen zituzten errepideak egin zituzten. Zergakbiltzeko bide ziren baina baita herriko merkatu erraldoiera joateko ere erabili izan zen. 25000 pertsona inguru joaten ziren 78 eraikinetara erosketak egitera. Merkatuaren erdian tenplu izugarria agerizen piramide itxurakoa eta guda eta euriarentzat eraikiak izan ziren.
Mexikar estatua

Inperio Azteka ez zen estatu bateratu eta zentralista bat; konkistatutako herriak enperadoreari zergakordaintzeko beharra zuten soilik, eta horregatik desegin zen segituan inperioa erasotua izatean.
Aliantza Hirukoitza osatu ostean, estatua hautazko monarkia gisa antolatu zen. Kontseilu batek enperadoreaaukeratzen zuen, eta gero honi botere absolutua ematen zitzaion.
Gizarte azteka

Mexikak berez herri nomada bat ziren, kide gehienak nekazari-soldaduak zirenak eta apaizen klase urri bat buru zuena.Tenochtitlanen ezartzean banaketa hau mantendu zen, mazehualen (nekazariak) eta pillien (klase agintaria, nobleak) artean. Klasea ez zen gurasoetatik seme-alabetara pasatzen, baina pilliek txikitatikhezkuntza hobea zutenez, gauzak ez ziren gehiegi aldatzen. Aztekar inperioaren garapen azkarragatik, gizarteak ere hainbat aldaketa jasan zituen, pochteca (merkatari aberatsak, burgesia), artisau,...