Biografia

NAZIONALISMOA XIX.urtean
1) Zer da nazionalismoa? Noiz sortu zen eta zer ezaugarri ditu?

Nazionalismoa mugimendu sozialeko eta politiko ideologia da, Aro Garaikideko nazio propio kontzeptuarekin batera ezarri zen iraultza garaian XVIII.mendearen amaieratik .
Ideologia bezala nazionalismoa nazio zehatz bat jartzen du erreferente bakarra bezala politika komunitate baten barruan; nazio etaestatuaren arteko erlazioari dagokionez bi printzipiotan oinarritzen da :
. Nazio-subiranotasunaren printzipioa: nazioa legitimoki oinarri bakarra zela estatuarentzat mantenduko zuen.
. Nazionalitatearen printzipioa: nazio bakoitza bere estatua osatu beharko zuen eta estatuen mugak eta nazioko mugak batera etorri behar direla.

Nazionalismoa sortu zen Europan Westfaliaren tratatuarekin etajarraitu izan zen mende pare batzuk tratatua eta gero baina XIX.mendean bere zabalkuntza Europa osotik izan zen eta ospe handia lortu zuen.
Nazionalismoa bereziki 4 ezaugarri ditu:
* Nazionalismoaren orokortzea, herri askok estatua izan nahi dute.
* Nazio bakoitza estatua (autodeterminazio-eskubidearen errebindikazioa) izateko helburuak .
* Herriko kulturaren eta tradizioarenberraurkitzea.
* Mugimendu nazionalista eskuin politikora mugitzen da.

2) ITALIAKO BATASUNA:

a-. Bilatu informazioa risorgimentuari buruz:

Italiako intelektualak absolutismoa ahalegindu ziren:Risorgimentoaren hasiera zen. Absolutismoa desagerraraztea eta Italiako nazio batasuna lortzea azken buruan gauza bera zela aldarrikatzen zuen higikundea sortu zen.  1820-21ean matxinadak piztu zirenSizilian, Napolin eta Piamonten, baina europar estatu absolutisten Aliantza Santuak zapaldu zituen. 1831ean Giuseppe Mazzinik, Risorgimentoko teorizatzaile nagusiak, Italia Gaztea erakundea sortu zuen erbestean, eta haren ideiak Italia osora zabaldu ziren. 1848. urtean matxinada piztu zen Milanen, eta hasieran Italia osoa Piamonteko Karlos Alberto erregeari austriarren aurka egiteko laguntzekoprest agertu bazen ere, azkenean, haren ahalmena gehiegizkoa izan zitekeelako beldurrez laguntza ukatu zioten eta galtzaile atera zen.
Austriak, berriz ere, bere estatuak nahi bezala antolatzeko ahalmena zuen. Erroman ere matxinada hasi ziren Austriak, berriz ere, bere estatuak nahi bezala antolatzeko ahalmena zuen. Erroman ere matxinada hasi zen Aita Santuak ihes egin zuen, baina Frantziakogudarosteei esker berriro eskuratu zuen aginpidea. 1848-49ko iraultzen ondoren Piamonteko estatua zen konstituzio liberala zuen bakarra. Italiar nazionalistek, Piamonteko gobernuburu zen Cavour kondearen gidaritzapean, Viktor Emanuel II.a Italiakoa erregeagan jarri zuten beren uste osoa independentzia eskuratzeko. Cavourrek frantsesen laguntza lortu zuen eta 1859ko apirilean Austriaren kontrako gerrariekin zioten: Milan eskuratu zuten austriarrengandik, Toskana, Romagna eta Parmako eta Modenako dukerriak beren borondatez lotu zitzaizkion Piamonteko erreinuari, etaGiuseppe Garibaldiren eskutik jaso zituen hark askatu berri zituen Napoli eta Sizilia. 1861eko martxoaren 17an Italiako erreinua sortu zen, baina artean,Venetoa eta Aita Santuaren Estatuak falta ziren batasun osoa lortzeko.Hala, Prusiarekin bat eginik, Austriari aurre egin eta Venetoa eskuratu zuten.
1870ko irailaren 20an, frantsesak ahuldurik zeudelarik prusiarren kontrako gerra galdu ondoren, eta Erroma ia osterik gabe zegoela, italiar gudarosteak Erroman sartu eta beretu zuten. 1878. urtean Humberto I.ak hartu zuen Vittorio Emmanuele II.aren tokia. 1882an Italiako erreinuak, Alemaniako eta Austria eta Hungariako inperioarekinbatera Aliantza Hirukoitza osatu zuen. Garai hartantxe Eritrean koloniak ezarri ziren eta 1889an Somalian sartu ziren italiarrak. XIX. mendearen bukaeran barneko egoera politikoa oso nahasia zen, langileen eta nekazarien matxinadak zirela eta. 1900eko uztailaren 29an Humberto I.a hil zuten atentatu batean, Monzan.

b-. Deskribatu prozesuaren faseak:

* Lehenengo fasea: XIX.mendearen...