Chavuku

Leyendas sobre Animales

CHAVUKU

Ymáje oikova'ekue Guaranikuéra apytépe peteĩ karia'y iporã ha imbaretéva, hérava Chavuku, mavave ikatu'y va ombojoja katupyry ha mbaretépe. Ojeroviaitereíguiijehe Chavuku nohenduvéi Tuvichavetépe; ha opuka jaheivaíjepi tujava'e rehe, ohendukuévo umívape oñe'ẽ jave. Maymávante okyhyje ichugui. Peteĩ jey, kuimba'e katupyry peteĩ oñemoangirũse hese. Chavukundoipotáigui iñirũrã osẽ he'i chupe: "Che chembareteve. Upévare naikotevẽi angirũre", upéi Chavuku ojuka upe karia'ýpe. Ambue árape ojejuhu peteĩ tuicháva mborevi ndive. Mborevi ojerovia imbaretére.Chavuku he'i chupe: "Che chembareteve", ha ojeitýmakatu hi'ári. Mborevi ojehekýi chugui ha osẽ oñani ka'aguýre.

Oĩva guivénte okyhyje ha oñani henonderãgui. Chavuku nomba'apóigui ndoguerekói hi'upyrã,upehaguére oñepyrũ omymbajukareipa, jepémona naiñembyahýi. Upéinte, ka'apóra ka'aguy ñangarekohára ojehechauka ha oñemoñe'ẽ ichupe. Chavuku, jepiveguáicha he'i jeýma ndaiporiha ha'éicha imbaretéva koyvy ape ári. Upéicharõ jepe, ome'ẽ iñe'ẽ ka'apórape, he'ívo nomymbajukareimo'ãiveha.

Mavave noñembojavéi hese; opavavénte okyhyje ichugui. Ha'eñoite ojehecha. Ohohápente hóvare omboty hikuái okẽ.Peteĩ ára Chavuku oguahẽ peteĩ tujami tapyi me. Tujami he'i chupe: "Ndaikatuvéima amýi ha ndarekói mba'eve ame'ẽ hagua ndéve; jepérõ upéicha, ag aitéma oguahẽta hikuái kokuégui che ra'ykuéra. Ha'ekuéraoguerúta avati". Chavuku he'i chupe: "Nda'uséi avati, nde ra'ykuérante umi itavýva ajeve ho'u avati". Upéi he'ive: "Itujáva guive omanomava'erã, mba'evéma ndaikatúi ojapo, ndaikatupyryvéima".He'ipávo umi mba'e Chavuku ojuka tujamíme. Upéi, oguahẽvo tujami ra'ykuéra ha ohechakuaávo hikuái mávapa itúva jukahare oñondivepa omuña ha ojuka hikuái Chavukúpe.

Ñande Ru ohenói Chavuku ángape hahe'i chupe: "Ani reñemondýi, reikovejeýta; jepiveguáicha, nde nembaretevéta. Rejapóta rejaposéva, reguerekóta reipotáva guive". Tuicha vy'ápe Chavuku oujey yvy ape ári, upéicharõ jepe, maymávante oñani...