Continente Asiatico

MBOJA’ORE  I

Ñasaindy iporävéva pévagui nda’iporichéne. Aipo Jasyretä mba’e ndapeichaichéne voi. Mbatovípe ñaime ramo aguïve voínte ñaime jasýgui. Tekoha ha’eñomi okañýva Paraguái korapy yképe, pyhare mimbi poräme oguapýva opukavy, ojesareko ára ru’äre, ha mbyja ijaguaravéva ojeitýva oñani yvagapýre oñandúvo ima’ë.

Yvate ko oïhína Mbatovi, yvy kandu rusu ru’äitépe, ajevérö niko ndareíri pembyja ka’arupy hi’yvÿiete avei upépe. Remañaha gotyo upégui rehecha yvy ojehykuavo ha iñasäimane katu ñu hovy porä. Mombyry ku ojekuaa yupa guasu mbytépe ramo guáicha ka’aguy avoamimi, ha sevo’i rapéicha ysyry ñuäha, takuarembo ha yvyrahündy. Yvy pytä porä ojehecha pe tape tujáre, péva jeko aipo Lópe rapekue, ajevérö ikatuete poränte oime oreko hemiñongatupy, opa ohechase’ÿva ohecháva voi hendýrö.Moköi Lópe ra’yre ndaje ouraka’e yvate guio oheka jeývo ivy’aha, opyta upépe opytu’umi ha ipahápe ndohasasevéi. Oiporavóje hikuái hembirekorä Mbya-Ka’yguä iporävéva moköi ha oñepyrü oñemoña.

Areterei peve ndaje avave ndoikuaáiraka’e Mbatovi, ha mbatoviguakuéra ndoikuaái mba’evéichagua táva ambue.

– Ñande añoite piko ñaime ko yvy apére taita –, jeko oporandúmiva’erä mitä Mbatovi.

–Ahániri che ra’y –ombohovái túva–, oimeveva’eräko ñandekuérava ojuka’ÿva’ekue kamba.

– Mba’éva piko kamba, taita.  Jaguarete joguaha piko.

– Karaja joguaha ñandéicha tuicháva, ore’aho’iva’ekue, orejukaparai; mitä ndeichagua jepeve ojuhúrö ojuka hikuái. Ore ruvichavete, karia’y pyapy ha karia’y porä peteï, ojuka hikuái ho’a rire ipopekuérama a yvatévo. Oréve nda’orejukái rokañýguinte.

Péichaomba’emombe’úmi ta’ýrape mbatovigua ypykue, ku pyhare tataypýpe omboguapýrö hapypa’üme, ohatapyña tata ha okay’u mitä okerei peve. Upe ramo ndaje oimo’ä voi raka’e hikuái opaite hague ñane retä Paraguái. Mba’eichareiete jeko peteï jey oñemombe’u chupekuéra oïha tavami peteï mombyryetemi upégui; ha upevére jeko oje’ói hikuái hechávo. Upérö ojoecha jey hapicha paraguái ndive. Hetaitéje ovy’a hikuáioikuaávo kambakuéra ohopa jey hague hetäme, ha ñande retä Paraguái ndopái hague. Oipyaha ndaje hikuái karaguata rapógui peteï poyvi poguasu, omopytä ha ombohovy hembe’y jovái ha ohupi takuára ru’äre. Hembireko ha ta’yrakuéra jeko oikuaasejoa mba’eräpa. Upéva upe vandéra ndaje ojehecha jey raka’e ehkuelarä ojejapopávo, ou ramo guare aipo karai poguasu omoñepyrü mitä ñembo’euka kuatia ñemoñe’ë haijehaíre.

Upe rire heta oï ou pyahúva Mbatovípe. Sapy’aräicha meme jeko oúvante ou, ha ipahápe ndohovéi. Upévare he’ietémi voi mbatovigua: “Ápe ko jasy ipaje. Jasy renyhë jave reimérö Mbatovípe reikopáma hese”.

Upérömi ha’ekuéra ndoikuaái jepy’apy. Tembi’u oïmíva ho’u oñondivepa. Tembipuru ojeporu avei oñondivepa. Omymbajukáva oporombojopói katuete. Yvy ha yva nda’ijárai. Nda’ipóri jeiko vairä, nda’ipóri heko pochýva, ha vy’a nda’ijapýrai.

Upéi ndaje iñapysëraka’e aipo yvy ra’äha, ohasa upe rupi, ovy’a avei Mbatovípe, ha ohokuetévo he’i chupekuéra:

– “Karai ma’ërä ojoguapa ko’ä yvy. Pepyta imba’épe. Amombe’umínte peëme”.

– “Iporäite”, he’i chupe hikuái.

Are rire oho jey upépe peteï he’íva chupekuéra:

– Ajogua karai ma’ërägui pende rekoha; iporäko peikuaami.

– Handa’ivaíri añete – he’i chupe hikuái.

Upégui oho jey ótrro tapicha omombe’úva.

– Omanova’ekue che ru ha opyta chéve ko Mbatovi. Aikotevëta peneremiñotÿnguemíre che rymba rembi’urä.

– Rome’ëne katuete – he’i chupe hikuái. Riremínte ohóma avei Pa’i ojerure vaka, kavaju ha kure kyra oguereko hetávape. Oñeme’ë avei. Yvy jára imba’epotavéma ohóvo; vaka peteïteïje ha’e oipe’ava’erä vesinokuéragui aipookaruhaguére ñu imba’évape. Ome’ëjoaite jey hikuái, péro ome’ë rupi káda áño, ipahápe imbovypaitéma chuguikuéra.

Hekohakuéra opa gotyo rei oñemongora. Moköi yvy pehë guasu jeko ou voi ojekutu ojuehe pe Mbatovietépe, omboja’o, ha mbohapyha ou Takuarusu peve, ohekýi chuguikuéra hymba karuhami oïva upe ysyry mboypýri, hérava Peguaho. Upete guive nda’iporivéima vaka okaru reíva ha mandi’o...