Manuel Ortiz Guerrero

Manuel Ortiz Guerrero

Heñói táva’i Yvarotýpe, tavaguasu Villarrica del Espíritu Santo -pe, Paraguái, 16 jasypokõi 1897 jave, itúva Vicente Ortíz ha isy Susana Guerrero.
Imitã ha imitãrusúrõOmongakuaa ichupe ijarýi itúva sými, doña Florencia Ortíz. Oñemoarandu ñepyrũ mbo’ehao Villarrica-pe, oñembokatupyry mbo’ehaópe umi tembiapo oñeme’ẽvape. Hi’otĩ ha ojepy’a mongetaiterei, ikunu’ũkuaa,ha’eñomínte ojepokuaa oiko. Ñe’ẽpoty je’épe ohechauka ikatupyrýha Colegio Nacional de Villarrica-pe oime jave ha, upérõ, ohai ñe’ẽ vore mbykymíva. Iñirũnguéra oñepyrũma ohenói ichupe: Manu ha péicha ojekuaako’ágaite peve. Oguahẽvo Paraguaýpe oiko temimbo’e Colegio Nacional de la Capital-pe, ipohýi hembiapo poeta ha guía ombohapéva generación ipyahúva. Ary 1914 jave.Oguahẽ mboyve, ary 1912, oike luchaarmada-pe, omoirũvo itúvape. Oñemosẽ upe aty oimehápe ñe’ẽpapàra, oho exilio-pe, Brasil gotyo, upépe oñepyrũ hasy ha imba’asy héra beri-beri ojehaitypóva hese omano meve.

Omoherakuã ñe’ẽpoty “Revistadel Centro Estudiantil”-pe hembiapo ha’e oisãmbyhy avei ko kuatiahaipyre, upéi periódico capitalino oipe’áva ichupe hokẽ omba’apo haguã. Hembiapo oñemomba’eguasuvéva ha ojeguerohorýva, “Loca”ñe’ẽpoty ijojaha’ỹva jehaìpe heñóiva upe revista heráva “Letras” ha opavave opyta ijurujái ojehai porãiteréigui, ko ñe’ẽpoty guive oguahẽ itáva ñe’ãite remiandúpe. Upérõ omoirũ ñe’ẽpapàra Guillermo Molinas Rolón.Iñangirũete omokyre’ỹva hembiapópe, avei ñe’ẽpapára arandu Arturo Alsina ichupe ohai: “..Omombe’úvo, upe oga’imíme.ha’éva ichupe guarã peteĩ albergue oĩ ára ndokarúiha avei ára ro’y jave ombojopyrutupa ha frasáda oke haguã hikuái.”.
Hembiapokue
Oipykúi modernismo rape, ñe’ẽpoty “Loca” rire ambue ñe’ẽpoty oĩháicha, ombyaty’imi, “Raída poty”,“Guarani”,“La sortija”, “Diana de gloria”. Ohai aveiñe’ẽkõime, avañe’ẽme osẽ porãitereíva, ojeporúva umi guarania ombopurorýva’ekue hi’angirũ Maestro José Paraguaýpe Flores:“Panambí verá”,“Ne rendápe aju”,“Kerasy” ha “Paraguaype”. Arandukápe...