POEMAS
K’uch,
kaxa re kaminaq,
muq’ub’al kaminaq karapapik,
xwi karaj kaweqaj
ri ub’i ri kaminaq.
Zopilote
Zopilote,
cajón de muerto,
tumba volante,
sólo te falta cargar un epitafio.Chajilsiwan
Chajilsiwan:
ri awoq’ej junam ruk’
jun tzaqib’al ja’ re alaj taq ab’aj
ri kaqaj pa ri ub’urb’ux ja’.
Guardabarranca
Guardabarranca:
tu canto
es como un chorro de piedrecitas
cayendo en unmanantial.
Maj xcha che
Maj xub’ij ri ali che.
kab’ison ri jun sutz’alaj xb’e q’ij,
sib’alaj kaq’iq’ kuya’ ri k’ex tew.
Xuril chi k’isb’al mul:
je k’o urij ch’ok ri uwi’
rachaq’aq’ re b’aqit ri uchi’,je k’o q’aq’ ri upo’t,
junam ruk’ ri xe’qal ri ruq.
Ri ranima’ ri ala’ xkanaj
junam ruk’ ri jun xa’r paxinaq.
Le dijo No
Ella le dijo no.
Tristísima tarde nublada,
el viento aporreaba de frío.La vio por última vez:
pelo color sanate
brasa de encina en su boca,
pot color de fuego,
enagua como la noche.
Su corazón quedó
como jarrito quebrado.
Ajkojonel
-Sib’alaj k’i chik ri awalk’wal,ri ali Tun yewab’ winaq chik…
Jas sache man kat tani’ ta jub’iq?
-Xa are’, ri Qatat xub’ij chaqe
che kaqanojisaj we uwachulew.
-Je, je xub’ij ri,
xa man xuta chawe xub’ij wi.
El Creyente
Vos yatenés muchos chirises
y la Tonita parece que…
¿Por qué no parás la mano, hombre?
Porque el Creador dijo que
hay que rellenar la tierra.
Sí,
pero no te lo dijo sólo a vos.
Jäb’
Pa ub’atzib’alri jäb’
kusol rib’ cho ri sutz’
sib’alaj kutij ulew.
Kajoror ri urexal ri q’ayes!
Ke’tz’an ri jäb’
pa taq ri xoq’ol.
K’ok’ ri ulew
Are k’u ri chikop
man kitanab’a ta ri kib’ixonik.
Lluvia
Enhilitos de agua
se desmadejan las nubes
y se hartan de tierra.
¡Qué fresco verdor de campos!
Juega la lluvia
chapoteando entre lodo.
La tierra huele.
Y los pájaros
dejan volar sus cantos.
Che’Árbol
Rex wuj, Libro verde
che’ tzib’anel ajb’ix, árbol poeta
janipa’ je’lik tz’ib’ k’o pa ri axaqche’! ¡cuánta poesía en tus hojas!
Xa japachin ta ne’ Quienquiera
katak’i’...
Regístrate para leer el documento completo.