Albert camus

ALBERT CAMUS (LA PESTE)

ANDER MUJIKA URANGA

BIOGRAFIA:

Albert Camus (1913-1960) Aljerian jaio zen idazle eta filosofoa zen. Aljerren bizi izan zen haurtzaroan eta gaztaroan, inoiz ahaztuko ez zuen pobreziaren eta Mediterraneoko eguzkiaren ezaugarripean. 1914ko gerran hil zitzaion aita. Ama, berriz, isila, nekez hitz egiten zuena zen, apenas irakurtzen zekiena. Hamazazpiurterekin, ikasle iaioa tuberkulosiak jota geratu zen. Garai hartan ezagutzen du Camusek filosofia, eta laster

sumatuko du idazteko grina ere. Parisera joan eta kazetari lanetan jardun zuen. II. Mundu Gerran erresistentzian aritu ondoren, Combat aldizkariaren zuzendari izan zen.
Frantsesezko egilerik handienetarikoa da, absurdoa landu zuena: "Absurdoa oinarrizko kontzeptua eta lehenengo egia da".1957an jaso zuen Literaturako Nobel Saria. Antzerkia, saioak, eleberriak eta ipuinak idatzi zituen.
Politika arloan, 1934an Frantziako Alderdi Komunistan sartu zen.Bigarren Mundu Gerran frantziar erresistentzian ibili zen. Espainiako Gerra Zibilean Francoren aurka kokatu zen. SESB-en erregimen totalitarioaren kontra ere azaldu zen.
1960an hil zen auto istripuan, 47 urte zituela Camusek egun batzuklehenago esan zuen«No conozco nada más idiota que morir en un accidente de auto»,horregatik esaten da Camus.ek hiltze ironikoa eduki zuela.
L'Étranger (1967an eta 2001an) eta La Peste (1991an) liburu ezagunak zinemara eraman dituzte.
Albert Camus-ek ez da bakarrik nobeletan ibilitakoa beste zenbait arlotan ere idatzi du:

-ELEBERRIAK

* Bodas (Noces) (1939)
* El extranjero (L'étranger)(1942)
* La peste (La peste) (1947)
* La caída (La chute) (1956)
* El exilio y el reino (L'exil et le royaume) (1957)
-ANTZERKIA

* Calígula (Caligula) (1944)
* El malentendido (Le malentendu) (1944)
* Estado de sitio (L'état de siège) (1948)
* Los justos (Les justes) (1950)
´
-SAIOAK
* El mito de Sísifo (Le mythe de Sisyphe) (1942)
* Cartas a unamigo alemán (Lettres à un ami allemand) (1948)
* El hombre rebelde (L'homme révolté) (1951)

BESTE OBRA BATZUK
* El revés y el derecho (1937)
* [Bodas]] (L'été) (1954)
* El primer hombre
* La muerte feliz

LABURPENA:
Giza izaerarena eta era guztietako zapalkuntzarena, izurritearen menpean eroritako Orango hiriaren deskribapenaren bidez. Eleberriko pertsonaiek gizajarrera desberdinak azaltzen dituzte sufrimenduaren, elkar bereiztearen, eritasunaren, heriotzaren aurrean agertzen da novelan, hau da , nola egiten duen aurre izurriari Orango herriak. Pertsonai nagusien joerak:

-Rieux, ilusiorik gabeko lehian,mediku bat da bere bizitza arrixkuan jarriko dueña bete herritarrak laguntze arren.

-Tarrou gaitza ez zabaltzearen tema etsipenduaz ariko da.-Paneloux baldintzarik gabeko federa dei eginez,elizako gizona da.

-Rambert zorionaren egarriz, izurritearekin bukatu nahi du.

-Grand, benetako «heroia», erabateko zintzotasunaren eta errugabetasunaren jabe.

-Cottard izurriarekin tratuan, aldendutako emaztea, ama, lagun isila, espazioaren eta egoera jakinen errealitatean ageri zaizkigu.

Tragediaren aurrean gizakien arteko elkartasunazentzugabekeriaren gaindi azaltzen da kronika honetan, elkarren arteko borrokaren anaitasuna goraipatuz, gizakia ideia soila ez dela adierazteko eta berarengan gauza gehiago daudela estimatzekoak mespretxatzekoak baino. Hala, terrorearen eta bortxakeriaren aurkako iraultzaren testigantza dugu.

NOBELAN AZALTZEN DIREN GAIAK EDO IKUSPEGIAK:

1-GIZAKIAREN BAKARDADEA:

Ez da nobelako gairikgarrantzitsuena , hala re, ia novela osoan agertzen da. Orango herritarrak bakardadean egiten dituzte gauzak, beraiek nahi dituzten neurriak hartuko dituzte. Nobelan hasieran hau ikusi leike non Rieux-ek bere emaztea faltan botatzen du.

2-HUMANITATEAREKIKO KONPROMISUA:

Zer egin dezake persona batek dena uztea besteengatik? Zergatik Rieux medikuak bere bizitza arrixkuan jartzen du Orango...