Bertsolaritza
Páginas: 2 (441 palabras)
Publicado: 18 de octubre de 2010
AHOZKO LITERATURA: BERTSOLARITZA
Ahozko literaturaren barnean, bertsolaritza izan da gaur egungo gizartera ondoen egokitu den kultur tradizioa. Beste herrialde batzuetan, kultura modernoakaurrera egin duen heinean, indarra galtzen joan da.
Ukaezina da egun bertsolaritzak gure artean duen indarra. Horren adibide garbiak dira etengabe egiten diren lehiaketak, geroz era indargehiago duten bertso eskolak, herriko festetako saioak, irrati era telebista bidezko hedapena..
Bertsolaritzaren ezaugarririk bereziena bat-batekotasuna da. Bertsolariak segundo gutxitan pentsatubehar du bertsoa era bota. Ezaugarri horrexek bereizten du batez ere, beste ahozko jeneroetatik.
Historia apur bat
Bertsolaritzaren fenomenoa oso antzinakoa izanik ere, XIX. mendetik aurreraizan duen bilakaera dugu ezagunena. Hona hemen J. M. Lekuonak egiten duen bereizketa:
ρ Erromantizismo aurrea (1800-1839)
Giro nekazaria da nagusi era garaiko bertsolari ezagunenak eskolatugabeak ziren. Fernando Amezketarra da bereziki aipatu beharrekoa.
ρ Erromantizismoa (1839-1876)
Bi gerrate karlisten arteko garaia da. Lekuonak urrezko aroa deitzen dio. Nekazari giroanagusi izanik ere, giro berria nabaritzen hasten da... (gaietan, esate- rako: maitasuna, kalea/baserria, eguneroko gai arruntak, bakea/gerra, Euskal Herria.. .). Bertsolari eskolatuagoak ugaldu ziren.Izen sonatu asko dira garai hartakoak: Bilintx, Xenpelar, Iparragirre, Etxahun.
ρ Pizkunde aurrea (1876-1935)
Azken gerra karlistarekin batera azken foruak galdu zirenetik, 1936-1939ko GerraZibila hasi arteko urteak. Bertsolari eskolatuak era eskolatu gabeak aurki ditzakegu garai honetan. Lehenengoen artean, P. M. Otaño era K. Enbeita azpimarra daitezke. Eskolatu gabekoen arrean, berriz,Txirrita era Pello Errota.
ρ Pizkunde garaia (1935-1968)
1935. urtean ospatu zen "Bertsolari eguna" izan daiteke aro berri honen hasiera. Bertsolaritza Euskal Herriko aldaketa sozialei...
Ahozko literaturaren barnean, bertsolaritza izan da gaur egungo gizartera ondoen egokitu den kultur tradizioa. Beste herrialde batzuetan, kultura modernoakaurrera egin duen heinean, indarra galtzen joan da.
Ukaezina da egun bertsolaritzak gure artean duen indarra. Horren adibide garbiak dira etengabe egiten diren lehiaketak, geroz era indargehiago duten bertso eskolak, herriko festetako saioak, irrati era telebista bidezko hedapena..
Bertsolaritzaren ezaugarririk bereziena bat-batekotasuna da. Bertsolariak segundo gutxitan pentsatubehar du bertsoa era bota. Ezaugarri horrexek bereizten du batez ere, beste ahozko jeneroetatik.
Historia apur bat
Bertsolaritzaren fenomenoa oso antzinakoa izanik ere, XIX. mendetik aurreraizan duen bilakaera dugu ezagunena. Hona hemen J. M. Lekuonak egiten duen bereizketa:
ρ Erromantizismo aurrea (1800-1839)
Giro nekazaria da nagusi era garaiko bertsolari ezagunenak eskolatugabeak ziren. Fernando Amezketarra da bereziki aipatu beharrekoa.
ρ Erromantizismoa (1839-1876)
Bi gerrate karlisten arteko garaia da. Lekuonak urrezko aroa deitzen dio. Nekazari giroanagusi izanik ere, giro berria nabaritzen hasten da... (gaietan, esate- rako: maitasuna, kalea/baserria, eguneroko gai arruntak, bakea/gerra, Euskal Herria.. .). Bertsolari eskolatuagoak ugaldu ziren.Izen sonatu asko dira garai hartakoak: Bilintx, Xenpelar, Iparragirre, Etxahun.
ρ Pizkunde aurrea (1876-1935)
Azken gerra karlistarekin batera azken foruak galdu zirenetik, 1936-1939ko GerraZibila hasi arteko urteak. Bertsolari eskolatuak era eskolatu gabeak aurki ditzakegu garai honetan. Lehenengoen artean, P. M. Otaño era K. Enbeita azpimarra daitezke. Eskolatu gabekoen arrean, berriz,Txirrita era Pello Errota.
ρ Pizkunde garaia (1935-1968)
1935. urtean ospatu zen "Bertsolari eguna" izan daiteke aro berri honen hasiera. Bertsolaritza Euskal Herriko aldaketa sozialei...
Leer documento completo
Regístrate para leer el documento completo.