Historia

Historia de America Latina

1. La cultura azteca: historia, ubicación geografica, organización socio-politica, economia, religión, ciencias y artes.

Aztekowie (czyt. Meszikowie, popularnie zwani Aztekami) – najsilniejszy w prekolumbijskim Meksyku naród indiański, posługujący się językiem nahuatl z rodziny uto-azteckiej. W momencie konkwisty przewodzili najsilniejszej federacji państw naobszarze Mezoameryki.

Termin Azteca pierwotnie oznaczał "ludzi z Aztlán" i odnosił się jedynie do niewielkiego plemienia, które (jako ostatnie spośród wszystkich ludów Ameryki Środkowej) przybyło na obszar Płaskowyżu Meksykańskiego w XIII wieku. Z czasem jednak ludowi temu udało się podbić i częściowo zasymilować wiele innych ludów, przez co Aztekowie stali się mniejszością w samym Tenochtitlan.Mieszkańcy Doliny Meksyku zazwyczaj nazywali siebie terminem Mexica (nadanym im wg ich wierzeń przez boga Huitzilopochtli), od którego wywodzi się współczesna nazwa Meksyku.

Historia
Prapoczątki Azteków opisuje średniowieczny dokument indiański, zwany także "Wstęgą Wędrówki" (hiszp. Tira de la Peregrinación). Opowiada on, iż Aztekowie natknęli się pewnego dnia na kamienną głowę bogaHuitzilopochtli, która wydawała z siebie dziwne świszczące dźwięki. Huitzilopochtli obiecał im, że uczyni ich panami całego Meksyku i wskaże im miejsce do osiedlenia się, jeżeli tylko zabiorą kamienną głowę ze sobą. Zgodnie z legendą, Aztekowie posłuchali swego nowego boga i wyruszyli z mitycznej krainy Aztlán (Miejsce Czapli), znajdującej się daleko na północy, przypuszczalnie w rejonie dzisiejszegoamerykańskiego stanu Nowy Meksyk.
Osiedlili się na krótko w miejscu zwanym Chicomóztoc (Siedem Grot – mityczne miejsce wymieniane w mitologiach wielu ludów Mezoameryki). Następnie w 1163 przybyli do Coatepez (według archeologów w pobliżu miasta Tula) i ostatecznie w 1168 do samej Tuli – oddalonej o 64 kilometry od brzegów jeziora Texcoco.
Dopiero po niemal 200 latach od przybycia do Tuli, po ciągłymposzukiwaniu miejsca do zamieszkania w okolicach jeziora, bóg Huitzilopochtli wskazał Aztekom miejsce na ostateczną siedzibę – według azteckiego kalendarza był to rok 1325 – na niewielkiej wyspie u źródeł strumienia. Pod skałą, z której wypływał, ujrzeli Aztekowie kaktus, na którym orzeł pożerał węża. Kapłani ogłosili, iż jest to długo oczekiwany znak od Huitzilopochtli, wobec czego Aztekowie nawyspie założyli miasto Tenochtitlan – Miejsce Owocu Kaktusa lub Kaktusowa Skała.
W rzeczywistości powód założenia miasta na wyspie mógł być o wiele bardziej prozaiczny: teren wokół jeziora w chwili przybycia Azteków był już od dawna podzielony między silne i zorganizowane miasta, a nowo przybyłym zwyczajnie mogło brakować siły do podbicia któregoś z sąsiadów.

Imperium
Pierwsze kroki
Mexikowie,mimo niewielkiej powierzchni wyspy, uzyskiwali nowe miejsca do rozbudowy miasta budując tzw. chinampas – wykonane z sitowia i mułu z dna jeziora – platformy. Nie mieli zbyt dobrych stosunków z sąsiednimi plemionami, dla których reprezentowali oni ludy barbarzyńskie. Uchodzili za niezwykle krwiożerczy lud nawet mimo, iż ofiary z ludzi nie były obce innym ludom Doliny Meksyku. Aztekowie w końcuzałożyli tam miasto Tenochtitlan, wg tradycji w roku 1324. W 1357 doszło wśród Azteków do rozłamu. Legenda mówi, że zauważono na sąsiedniej wyspie ciągle powiększającą się górę piasku. Grupa Azteków, która tam przybyła postanowiła założyć tam oddzielne miasto, które stanowić miało wręcz konkurencję dla Tenochtitlan. Nowe miasto, powstałe w 1357, nazwano od owej góry piasku – Tlatelolco – co oznaczałowłaśnie "piaskowy nasyp". Oba miasta azteckie, mimo pochodzenia z jednego szczepu zaczęły szybko rywalizować na każdym polu. Miasto Tlatelolco zasłynęło największym w Mezoameryce targowiskiem, na które miało przybywać w dni targowe 20-50 tys. handlarzy. Militarnie jednak Tlatelolco ustępowało Tenochtitlan i zostało włączone do niego zbrojnie w 1472. Od tej pory Tlatelolco stanowiło piątą z...